ဗမာစစ္အစိုးရမွ ျပည္သူလူထူတို႔၏ ဘ၀လံုခ်ဳံေရးအား ကာကြယ္ႏိူင္ျခင္းမရိွ

လံုျခံဳမႈမရိွေသာ ရကၡိတရို႕ဘ၀တိ ...
 

ဗုဒၶဘာသာအား မယံုၾကည္၍ ေမးေသာ ေမးခြန္းမ်ားအား ေျဖၾကားခ်က္...

Add caption

( ၁ ) ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ ဘာလဲ....?


ေျဖ - “ဗုဒၶဘာသာ“ ဆိုတဲ့ စကားလံုးဟာ “ဗုဒၶိ“ ဆိုတဲ့ စကားလံုးမွ လာတာပါ။
“ဗုဒၶ“ ဆိုတာ (ကိေလသာ တည္းဟူေသာ အိပ္ေပ်ာ္ျခင္းမွ) “ႏိုးလာသူ“ လို႕ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ ႏိုးၾကားေရး အေတြးအျမင္ (ဒႆန) ပညာပါပဲ။ ဒီဒႆနပညာကို ေဂါတမႏြယ္ဖြား သိဒၶတၳ မင္းသားကေန ဘုရား ျဖစ္လာတဲ့ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားက စတင္ေဟာေျပာခဲ့ပါတယ္။ဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရားဟာသက္ေတာ္၃၅ႏွစ္မွာ(ကိေလသာတည္းဟူေသာ အိပ္ေပ်ာ္ျခင္းမွ) ႏိုးလာၿပီးလွ်င္ ဘုရားအျဖစ္သို႕ ေရာက္ေတာ္မူပါသည္။ ဗုဒၶဘာသာဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ေက်ာ္ ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္လို႕ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေပါင္းသန္းသံုးရာေက်ာ္ ရွိေနပါၿပီ။လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာေလာက္အထိေတာ့ဗုဒၶဘာသာဟာအေရွ႕တိုင္းဒႆနပညာရပ္တစ္ခုအျဖစ္သာတည္ရွိခဲ့ပါတယ္။သို႕ေသာ္လဲယခုအခ်ိန္မွာဥေရာပႏွင့္အေမရိကတိုက္ရွိ ႏိုင္ငံေပါင္း မ်ားစြာမွာလဲ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ဦးေရတျဖည္းျဖည္း တိုးပြါးေနပါတယ္။
----------------------
( ၂  ) ဒီလိုဆိုရင္ ဗုဒၶဘာသာဟာ ဒႆနပညာ တစ္ခုပဲေပါ့ ....
 
ေျဖ - ဒႆနပညာဆိုတာ အဂၤလိပ္စကား Philosophy ကို ဘာသာျပန္ထားတာပါ။ အဘိဓာန္မ်ား ဖြင့္ျပခ်က္အရ ဆိုရင္ "philo"ဆိုတာ “ခ်စ္ခင္ျခင္း ေမတၲာ“ လို႕ ဆိုလိုပါတယ္။ "sophy" ဆိုတာ “ပညာ“ လို႕ အဓိပၸါယ္ ရပါတယ္။ ဒီေတာ့ "Philosophy" ဆိုတာ “ပညာကို ခ်စ္ခင္ျခင္း“၊သို႕မဟုတ္ “ေမတၲာႏွင့္ ပညာ“ လို႕ အဓိပၸါယ္ ရပါတယ္။ ဒီစကား ႏွစ္လံုးဟာ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ အဓိပၸါယ္ကို အျပည့္အ၀ ေဖၚျပႏိုင္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ တရားက သဘာ၀တရားကို ၾကည္လင္ျပတ္သားစြာ ကြၽႏု္ပ္တို႕ နားလည္ ႏိုင္ေရးအတြက္ အျပည့္စံုဆံုး ဥာဏ္ပညာအရည္အေသြး တိုးတက္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾကဖို႕သင္ေပးပါတယ္။ၿပီးေတာ့ကြၽႏု္ပ္တို႕ဟာသတၱ၀ါအားလံုးရဲ႕မိတ္ေဆြသဖြယ္ ျဖစ္ႏိုင္ေစရန္ ေမတၱာ က႐ုဏာတရား တိုးပြါးေအာင္ ႀကိဳးစားဖို႕ကိုလဲ သင္ေပးပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာကို အေတြးအျမင္ ပညာတစ္ရပ္လို႕ ဆိုႏိုင္ေသာ္လဲ သာမာန္ အေတြးအျမင္ပညာ မဟုတ္ပါဘူး။ ျမင့္ျမတ္ေသာ အေတြးအျမင္ပညာ (Supreme Philosophy) သာ ျဖစ္ပါတယ္။
----------------------------------
( ၃ ) ဒီလိုဆိုရင္ ဗုဒၶဆိုတာ ဘယ္သူလဲ....?

ေျဖ - ခရစ္မေပၚမီ ၅၆၃ ခုႏွစ္မွာ အိႏၵိယျပည္ ေျမာက္ပိုင္း (ကပိလ၀တ္ျပည္) ဘုရင္ သုေဒၶါဓနႏွင့္ မိဖုရား မယ္ေတာ္မာယာတို႕မွ သားကေလးတစ္ေယာက္ ဖြားျမင္ပါတယ္။ ဒီမင္းသားကေလးဟာ စည္းစိမ္ဥစၥာ ျပည့္ျပည့္စံုစံုႏွင့္ ႀကီးျပင္းလာရေသာ္လဲ ေနာက္ဆံုးမွာ ေလာကီစည္းစိမ္ဥစၥာေတြဟာ ခ်မ္းသာေပ်ာ္ရႊင္မႈကို မေပးႏိုင္ဘူးဆိုတာ ေတြ႕လာရတယ္။ ဒီမင္းသားဟာ သူ႕ပတ္၀န္းက်င္မွာ သူေတြ႕ျမင္ရတဲ့ ဆင္းရဲဒုကၡေတြေၾကာင့္ အႀကီးအက်ယ္ စိတ္မခ်မ္းမသာျဖစ္ၿပီး လူသားတို႕ ခ်မ္းသာေရးအတြက္ ေသာ့ခ်က္ကိုရွာဖို႕ဆံုးျဖတ္လိုက္တယ္။အသက္၂၉ႏွစ္ရွိတဲ့အခါဒီမင္းသားဟာ သူ႕ရဲ႕ၾကင္ယာေတာ္ (ယေသာဓရာ)ႏွင့္ သားေတာ္(ရာဟုလာ)ကို ထားခဲ့ၿပီးေတာ့ အဲဒီေခတ္က ဘာသာေရး ဆရာႀကီးမ်ားရဲ႕ အထံမွာ အသိပညာ ဆည္းပူးဖို႕ ထြက္လာခဲ့တယ္။ သူတို႕ဟာ ဒီမင္းသားကို ေျမာက္ျမားစြာ သင္ၾကား ေပးၾကေသာ္လဲ သူတို႕ကိုယ္တိုင္ ဆင္းရဲဒုကၡရဲ႕ အေၾကာင္းရင္း ဇာစ္ျမစ္ကို မသိၾကတဲ့အတြက္ ဒီဆင္းရဲဒုကၡကို ဘယ္လို ေက်ာ္လြန္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာကိုလဲ မသိၾကဘူး။ သိဒၡတၳမင္းသားဟာ (ဥ႐ုေ၀လေတာ) မွာ ေျခာက္ႏွစ္ ၾကာေအာင္ ေလ့လာ ပြါးမ်ား အားထုတ္ၿပီးတဲ့ အခါမယ္ အ၀ိဇၨာကို ပယ္ခြါႏိုင္တဲ့အတြက္ (အမွန္တရားကို) ထိုးထြင္းသိျမင္သြားပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး သူ႕ကို “ဗုဒၶ“ (ကိေလသာတည္းဟူေသာ အိပ္ေပ်ာ္ျခင္းမွ) “ႏိုးလာသူ“လို႕ ေခၚေ၀ၚ သမုတ္ၾကပါတယ္။ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ျမတ္ဘုရားဟာ အဲဒီအခ်ိန္မွစၿပီး ၄၅ႏွစ္ပတ္လံုး အိႏၵိယျပည္ ေျမာက္ပိုင္းမွာ သူေတြ႕သိထားတဲ့ တရားေတာ္မ်ားကို လွည့္လည္ေဟာေျပာ ခဲ့ပါတယ္။

(မွတ္ခ်က္ ။ ။ ဥ႐ုေ၀လေတာ၌ ဒုကၠရစရိယာ ေျခာက္ႏွစ္ၾကာ က်င့္စဥ္က ဘုရား မျဖစ္ေသးပါ။ ထိုအက်င့္မွားကိုစြန္႕၍အာနာပါနစ်ာန္အေျခခံလ်က္မဂၢင္ရွစ္တန္ပြါးမွသာဘုရားအျဖစ္သို႕ ေရာက္ပါသည္။) ရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရားရဲ႕ ႀကီးမားလွတဲ့မဟာက႐ုဏာေတာ္ႏွင့္ခႏၲီတရားေၾကာင့္မ်ားစြာေသာ လူတို႕ဟာ တပည့္သာ၀ကအျဖစ္ ခံယူၾကပါတယ္။ သက္ေတာ္ ရွစ္ဆယ္ ျပည့္ေတာ္မူတဲ့အခါ သဘာ၀အေလ်ာက္အိုျခင္းတရား၊နာျခင္းတရားမ်ားဖိစီးႏွိပ္စက္ခံရေသာ္လဲခ်မ္းေျမ႕ေအးၿငိမ္းလ်က္ပင္ ေနာက္ဆံုးမွာ ပရိနိဗၺာန္၀င္စံေတာ္ မူပါတယ္။

( ၄ ) ဗုဒၶဟာ သူရဲ႕ၾကင္ယာေတာ္နဲ႔ သားေတာ္ကို ပစ္ထားခဲ့တဲ့အတြက္ တာ၀န္မဲ့ရာ မေရာက္ဘူးလား....?

ေျဖ - ဗုဒၶျမတ္စြာဟာ သူ႕ရဲ႕ ၾကင္ယာေတာ္နဲ႕ သားေတာ္ကို လြယ္လြယ္နဲ႕ ပစ္ထားႏိုင္ခဲ့တာ မဟုတ္ပါဘူး။သူအခ်ိန္အၾကာႀကီးစဥ္းစားၿပီးတြန္႕ဆုတ္တြန္႕ဆုတ္ ျဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးက်မွ သူ႕မိသားစုကို ေကြၽးေမြးေစာင့္ေရွာက္ တာထက္ တေလာကလံုးရဲ႕အက်ိဳးကို ေဆာင္ရြက္တာက ပိုၿပီး အက်ိဳး ႀကီးမားတယ္လို႕ ဆံုးျဖတ္ၿပီး ဒီလမ္းကို ေရြးခ်ယ္လိုက္တာပါပဲ။ ႀကီးမားတဲ့ မဟာ က႐ုဏာေတာ္က ဗုဒၶျမတ္စြာကို တေလာကလံုးရဲ႕ အက်ိဳးကို ေဆာင္ေစတာပါပဲ။ ဗုဒၶျမတ္စြာရဲ႕ ကိုယ္က်ိဳးစြန္႕ၿပီး အဆင္းရဲအပင္ပန္း ခံမႈေၾကာင့္ တေလာကလံုး ႀကီးမားတဲ့ အက်ိဳးကို အခုတိုင္ ခံစားေနၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကိုၾကည့္ရင္ ဗုဒၶျမတ္စြာဟာ တာ၀န္မမဲ့ေၾကာင္း ထင္ရွားပါတယ္။ ဒါဟာ အႀကီးမားဆံုးေသာ စြန္႕လႊတ္မႈ ႀကီးပါပဲ။

( ၅ ) ဗုဒၶဟာ ပရိနီဗၺာန္စံသြားျပီဆိုေတာ့ ကၽြ္ႏုပ္တို႔ကို ဘယ္လိုကူညီႏိူင္ပါသလဲ...?

ေျဖ - လွ်ပ္စစ္ဓါတ္ကိုေတြ႕ရွိတဲ့ မုိက္ကယ္ ဖာရာေဒး ဟာ ကြယ္လြန္သြားပါၿပီ။ သို႕ေသာ္လဲ သူ႕ရဲ႕ ေတြ႕ရွိခ်က္က ကြၽႏု္ပ္တို႕ကို အခုတိုင္ ကူညီေနပါတယ္။ ေရာဂါေပါင္း မ်ားစြာကို ကုသတဲ့ ကုထံုးေတြကို ေတြ႕ရွိတဲ့ လူး၀စ္ပါးစ္ခ်ား ဟာလဲ ကြယ္လြန္သြားပါၿပီ။ သို႕ေသာ္လဲ သူေတြ႕ရွိတဲ့ ကုထံုးေတြက အခုတိုင္ အသက္ေပါင္း မ်ားစြာကို ကယ္ေနဆဲပါပဲ။ ေက်ာ္ၾကားတဲ့ အႏုပညာ မ်ားစြာကို တီထြင္ ဖန္တီးခဲ့တဲ့ လီယိုနာဒိုဒါဗင္ခ်ီ ဟာလဲ ေသသြားပါၿပီ။ သို႕ေသာ္လဲ သူဖန္တီးခဲ့တဲ့ အႏုပညာေတြက လူေတြကို အခုတိုင္ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ ေပးေနဆဲပါပဲ။ ျမင့္ျမတ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ားနဲ႕ အာဇာနည္ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ား ကြယ္လြန္သြားၾကတာ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာေသာ္လဲ သူတို႕အေၾကာင္းကို ကြၽႏု္ပ္တို႕ ဖတ္႐ႈရတဲ့အခါမွာ သူတို႕လို ေနထိုင္ ျပဳမူလိုစိတ္မ်ား ကြၽႏု္ပ္တို႕ သႏၲာန္မွာ တဖြားဖြား ေပၚလာပါတယ္။ ဟုတ္ပါတယ္။ ဗုဒၶျမတ္စြာ ပရိနိဗၺာန္ စံတာဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ေက်ာ္ ၾကာသြားပါၿပီ။ သို႕ေသာ္လဲ ရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရားရဲ႕ တရားေတာ္မ်ားဟာ အခုတိုင္ ကူညီေနဆဲပါပဲ။ ဗုဒၶျမတ္စြာရဲ႕ နမူနာေကာင္းေတြက လူေတြကို အခုတိုင္ အားတက္ေစတုန္းပါပဲ။ သူ႕စကားေတာ္ေတြက အခုတိုင္ လူေတြရဲ႕ ဘ၀ေတြကို ေျပာင္းလဲေစတုန္းပါပဲ။ ဗုဒၶျမတ္စြာမွာသာလွ်င္ ပရိနိဗၺာန္စံၿပီးေနာက္ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာသည့္တိုင္ေအာင္ ဒီလိုစြမ္းအားမ်ား ရွိေနႏိုင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

(၆) ေမး - ဗုဒၶဟာ ထာ၀ရဘုရား (God) လား။

ေျဖ - ဗုဒၶျမတ္စြာဟာ ထာ၀ရဘုရား မဟုတ္ပါဘူး။ ဗုဒၶျမတ္စြာက သူဟာ ထာ၀ရဘုရားလို႕ျဖစ္ေစ၊ ထာ၀ရဘုရားရဲ႕ သားေတာ္လို႕ျဖစ္ေစ၊ ထာ၀ရဘုရားက လႊတ္လိုက္တဲ့ တမန္ေတာ္လို႕ျဖစ္ေစ မမိန္႕ၾကားပါဘူး။ ဗုဒၶျမတ္စြာဟာ အလံုးစံု ျပည့္စံုတဲ့ လူသား တစ္ဦးပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ သူ႕လို ကြၽႏု္ပ္တို႕ ႀကိဳးစားလွ်င္ ကြၽႏု္ပ္တို႕လဲ သူ႕လိုပဲ အလံုးစံု ျပည့္စံုသူမ်ား ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း မိန္႕ၾကားေတာ္ မူပါတယ္။

(၇) ေမး - ဗုဒၶဟာ ထာ၀ရဘုရား မဟုတ္ရင္ ဘာေၾကာင့္ သူ႕ကို လူေတြက ရွိခိုးကိုးကြယ္ေနၾကသလဲ။
ေျဖ - ကိုးကြယ္နည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က တစ္စံုတစ္ခုေသာ တန္ခိုးရွင္ဘုရား (God) ကို ကိုးကြယ္တဲ့အခါ အဲဒီဘုရားကို ခ်ီးက်ဴးေထာပနာ ျပဳၾကတယ္။ ဂုဏ္ျပဳၾကတယ္။ တစ္စံုတစ္ရာ ပူေဇာ္ပသ ၾကတယ္။ ကိုယ္လိုတာကို ဘုရားဆီမွာ ေတာင္းၾကတယ္။ အဲဒီလို လုပ္ၾကတာကေတာ့ မိမိတို႕ရဲ႕ ခ်ီးက်ဴးေထာပနာသံကို အဲဒီဘုရားက ၾကားလိမ့္မယ္လို႕ ယံုၾကည္လို႕၊ ပူေဇာ္ပသ တာကို လက္ခံလိမ့္မယ္လို႕ ယံုၾကည္လို႕၊ ဆုေတာင္းတာကို ျဖည့္ဆည္းေပးလိမ့္မယ္လို႕ ယံုၾကည္လို႕ပါပဲ။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ ကေတာ့ ဒီလို ကိုးကြယ္ ဆည္းကပ္မႈ မ်ိဳးကို မလုပ္ၾကပါဘူး။ တျခား ကိုးကြယ္ ဆည္းကပ္မႈတစ္မ်ိဳးကေတာ့ မိမိတို႕ ေလးျမတ္ၾကည္ညိဳတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ တစ္ဦးဦး သို႕မဟုတ္ တစ္စံုတစ္ရာကို ႐ိုေသသမႈ ဂါရ၀ ျပဳၾကတယ္။ ဆရာအခန္းထဲ ၀င္လာရင္ ေနရာက ထ ေပးၾကတယ္။ ဂုဏ္သေရရွိတဲ့ လူနဲ႕ေတြ႕ရင္လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ၾကတယ္။ အမ်ိဳးသားသီခ်င္း တီးရင္ မတ္တပ္ရပ္ အေလးျပဳၾကတယ္။ ဒါေတြအားလံုးဟာ ႐ိုေသေလးစားမႈကို ျပတဲ့ အမူအရာေတြ ပါပဲ။ ေလးျမတ္ၾကည္ညိဳမႈကို ေဖၚျပၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို အ႐ိုအေသ ဂါရ၀ျပဳၿပီး ရွိခိုး ကိုးကြယ္မႈဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ျပဳလုပ္ၾကတဲ့ ရွိခိုး ကိုးကြယ္မႈမ်ိဳးပါပဲ။ တင္ပလႅင္ေခြ ထိုင္ၿပီး ရင္ခြင္ထက္မွာ လက္ႏွစ္ဖက္ကို ရြရြကေလးခ်ထားတဲ့ ဗုဒၶ႐ုပ္ပြါးေတာ္ရဲ႕ မဟာက႐ုဏာေတာ္ျဖင့္ ၾကည္လင္ လန္းဆန္းေနတဲ့ မ်က္ႏွာေတာ္ဟာ ကြၽႏု္ပ္တို႕ရဲ႕ သႏၲာန္မွာ ၿငိမ္းေအးမႈနဲ႕ ေမတၱာတရား တိုးပြါးေအာင္ ႀကိဳးစားၾကဖို႕ ကြၽႏု္ပ္တို႕ကို သတိေပး ေနပါတယ္။ အေမႊးတိုင္ရဲ႕ အေမႊးနံ႕က ကြၽႏု္ပ္တို႕ သႏၲာန္မွာ ေကာင္းမႈကုသိုလ္ေတြ ပ်ံ႕ႏွံ႕ေနေစဖို႕ သတိေပးေနပါတယ္။ ဆီမီးကေတာ့ ပညာဆီမီး တန္ေဆာင္ ထြန္းေျပာင္ေစဖို႕ သတိေပးေနပါတယ္။ ကပ္လွဴထားတဲ့ ပန္းမ်ားရဲ႕ ၫႈိးႏြမ္းေၾကြက်သြားတဲ့ သေဘာက ကြၽႏု္ပ္တို႕အား အနိစၥတရားကို သတိရေစပါတယ္။ ဗုဒၶ႐ုပ္ပြါးေတာ္ေရွ႕မွာ ဦးၫႊတ္ရွိခိုးျခင္းက ကြၽႏု္ပ္တို႕ကို တရားဓမၼ ေဟာေျပာၫႊန္ျပ ဆံုးမေတာ္မူတဲ့အတြက္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ ျမတ္ဘုရားရဲ႕ ဂုဏ္ေက်းဇူးေတာ္ကို ေလးျမတ္ေကာ္ေရာ္ ပူေဇာ္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားရဲ႕ ရွိခိုးကိုးကြယ္မႈပါပဲ။

(၈) ေမး - ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားဟာ ႐ုပ္တုကို ကိုးကြယ္ၾကတယ္လို႕ တခ်ိဳ႕လူမ်ားက ေျပာတာ ၾကားဘူးပါတယ္။ ဟုတ္ပါသလား။
ေျဖ - ဒီလို အေျပာမ်ိဳးဟာ ဗုဒၶဘာသာကို နားလည္မွားေနတဲ့ လူေတြ ေျပာၾကတဲ့ စကားေတြပါ။ အဘိဓာန္မ်ားကေတာ့ ႐ုပ္တုကို ထာ၀ရဘုရား(God) အျဖစ္နဲ႕ ရွိခုိးကိုးကြယ္ၾကတာကို ႐ုပ္တု ကိုးကြယ္မႈ လို႕ ဖြင့္ျပၾကပါတယ္။ သိၾကတဲ့အတိုင္းပဲ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားဟာ ဗုဒၶျမတ္စြာကို ထာ၀ရဘုရားတစ္ပါး(God) အေနနဲ႕ ယံုၾကည္ သိမွတ္ၾကတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီေတာ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားဟာ သစ္သား႐ုပ္တု၊ သံ႐ုပ္တု၊ ေၾကး႐ုပ္တု စသည္ကို ဘယ္မွာ ကိုးကြယ္ၾကပါမလဲ။ သို႕ေသာ္လဲ တစ္ခုေတာ့ ရွိပါတယ္။ ဘာသာတရားတိုင္းမွာ ဘာသာ၀င္တိုင္းဟာ အယူအဆ အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေဖၚျပဖို႕ အမွတ္လကၡဏာ(Symbol) အမ်ိဳးမ်ိဳးကို အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ ဥပမာ - တာအိုဘာသာမွာဆိုရင္ ဆန္႕က်င္ဘက္ ႏွစ္ခုတို႕ရဲ႕ ညီၫႊတ္ ေပါင္းစည္းမႈကို ေဖၚျပဖို႕ရာ ယင္နဲ႕ယန္(Ying -Yang) ကို အမွတ္လကၡဏာအျဖစ္ အသံုးျပဳပါတယ္။ ဆစ္ဘာသာမွာ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ႐ုန္းကန္လႈပ္ရွားမႈကို ေဖၚျပဖို႕ရာ ဓားကို အမွတ္လကၡဏာအျဖစ္ အသံုးျပဳပါတယ္။ ခရစ္ယာန္ဘာသာမွာ ခရစ္ေတာ္ တည္ရွိျခင္းကို ေဖၚျပဖို႕ရာ ငါးကို အမွတ္လကၡဏာအျဖစ္ အသံုးျပဳၾကတယ္။ ခရစ္ေတာ္ရဲ႕ လူသားအတြက္ အသက္စြန္႕လႊတ္မႈကို ေဖာ္ျပဖို႕ရာ လက္၀ါးကပ္တိုင္ကို အမွတ္လကၡဏာအျဖစ္ အသံုးျပဳပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာမွာ လူသားတစ္ဦးရဲ႕ အလံုးစံုၿပီးျပည့္စံုမႈကို
ေဖၚျပဖို႕ရာ ဘုရား႐ုပ္တုေတာ္ကို အမွတ္လကၶဏာအျဖစ္ အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ ဗုဒၶ႐ုပ္တုေတာ္က ဗုဒၶရဲ႕ တရားေတာ္မ်ားမွာ ပါ၀င္တဲ့ လူသားနဲ႕ သက္ဆိုင္တဲ့ သဘာ၀မ်ားကို ကြၽႏ္ုပ္တို႕အား သတိရေစပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာဟာ လူသားကို ဗဟိုျပဳပါတယ္ ထာ၀ရဘုရား သိ ကို ဗဟိုမျပဳဘူး ဆိုတဲ့ အခ်က္နဲ႕ အလံုးစံု ၿပီးျပည့္စံုေရးနဲ႕ အသိမွန္ အျမင္မွန္ ရေရးအတြက္ ဗဟိဒၶသႏၲာန္ကို မၾကည့္ရဘူး၊အဇၩတၱသႏၲာန္ကိုသာ ၾကည့္ရမယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ကိုလဲ ကြၽႏ္ုပ္တို႕အား သတိရေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ ႐ုပ္တုကို ရွိခိုးကိုးကြယ္တယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲေျပာဆိုခ်က္ ေတြဟာ မမွန္ပါဘူး။

(၉) ေမး - တ႐ုတ္ ဗုဒၶဘာသာ ဘုရားေက်ာင္းေတြ ထဲမွာ စကၠဴပိုက္ဆံေတြကို မီး႐ႈိ႕တာေတြ၊ ၿပီးေတာ့ တျခား ထူးထူးဆန္းဆန္း လုပ္ၾကတာ ေတြ႕ၾကရပါတယ္။ အဲဒါေတြကို ဘာေၾကာင့္ လုပ္ၾကပါသလဲ။
ေျဖ - ကြၽႏု္ပ္တို႕ဟာ ကြၽႏု္ပ္တို႕ နားမလည္တဲ့ အရာမ်ားကို ေတြ႕ရတဲ့အခါ အဲဒါေတြကို ကြၽႏု္ပ္တို႕အတြက္ ထူးဆန္းေနတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုဟာေတြကို အထူးအဆန္း ေတြပဲလို႕ အမွတ္တမဲ့ ဘာသိဘာသာ မေနပဲ အဲဒါေတြရဲ႕ အဓိပၸါယ္ေတြကို ရွာေဖြဖို႕ ႀကိဳးစားသင့္ၾကပါတယ္။ မွန္ပါတယ္၊ တစ္ခါတစ္ရံမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ လိုက္နာ လုပ္ေဆာင္ေနၾကတာေတြဟာ ဗုဒၶတရားေတာ္မွာ အေျခမခံပဲ နားလည္မွားမႈနဲ႕ အမ်ားယံုၾကည္ လက္ခံထားတဲ့ အစြဲအလမ္းေပၚမွာ အေျခခံထားတာ ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ ဒီလိုကိစၥေတြဟာ ဗုဒၶဘာသာ တစ္ခုတည္းမွာသာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘာသာတိုင္းမွာပဲ ရံဖန္ရံခါ ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ ဗုဒၶျမတ္စြာ တရားေတာ္မ်ားကို ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာ အေသးစိတ္ ေဟာျပေတာ္မူပါတယ္။ အဲဒါကိုမွ ျပည့္ျပည့္စံုစံု နားမလည္ရင္ေတာ့ ဗုဒၶျမတ္စြာကို အျပစ္ဆိုလို႕ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒါနဲ႕ပတ္သက္လို႕ မွတ္သားဖြယ္ အဆံုးအမ တစ္ခုကေတာ့ “ေရာဂါေ၀ဒနာ ခံစားေနရေသာ လူတစ္ေယာက္သည္ ေဆးဆရာအထံမွ ေဆးကုသမႈ ခံယူဖို႕ လြယ္ကူပါလ်က္နဲ႕ ကုသမႈ မခံယူလွ်င္ ေဆးဆရာ၏ အျပစ္မဟုတ္ေပ။ ထို႕အတူပင္ ကိေလသာေရာဂါ အဖိစီး အႏွိပ္စက္ခံေနရသူသည္ ျမတ္စြာဘုရား၏ တရားေတာ္မ်ား ရွိေနပါလ်က္နဲ႕ တရားေဆးျဖင့္ မကုစားလွ်င္ ျမတ္စြာဘုရား၏ အျပစ္မဟုတ္ေပ။” ဗုဒၶဘာသာကိုပဲျဖစ္ေစ၊ တျခား ဘာသာတရားကိုပဲျဖစ္ေစ အဲဒီဘာသာတရားအေၾကာင္း ေကာင္းေကာင္း နားမလည္သူမ်ားက အမွား၊ အမွန္၊ အဆိုး၊ အေကာင္းကို မဆံုးျဖတ္သင့္ပါဘူး။

(၁၀) ေမး - ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ ကုသိုလ္ျဖစ္ လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ၾကတာ သိပ္မၾကားမိပါဘူး။ အဲဒါ ဘာေၾကာင့္လဲ။
ေျဖ - ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြလဲ ကုသိုလ္ျဖစ္ လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ၾကပါတယ္။ သင္မၾကားမိတာကေတာ့ ဗုဒၶ ဘာသာ၀င္မ်ားဟာ သူတို႕လုပ္တဲ့ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈေတြ အေၾကာင္းကို ၀ါၾကြားေျပာဆိုဖို႕ မလိုဘူးလို႕ ယူဆထားၾကလို႕ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ႏွစ္ေပါင္းေတာ္ေတာ္ၾကာဆီက ဂ်ပန္ ဗုဒၶဘာသာ ေခါင္းေဆာင္ တစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ နစ္ခိုနိရ၀ါႏို ဟာ ဘာသာတရားအားလံုး ေပါင္စည္းညီၫြတ္မႈ တိုးတက္ေရးကို လုပ္ေဆာင္တဲ့အတြက္ (Templeton Prize) တင္ပယ္လ္တန္ဆုကုိ ရရွိပါတယ္။ အလားတူပဲ ထိုင္းဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီး တစ္ပါးဟာ မူးယစ္ေဆး စြဲသူမ်ားကို ကုသရာမွာ ထူးခြၽန္တဲ့အတြက္ မက္ေဆးေဆး ဆုကို ရရွိခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္တုန္းကလဲ အရွင္ ကႏၲယပိ၀တ္ ဆိုတဲ့ ထိုင္းဘုန္းႀကီးတစ္ပါးဟာ ေက်းလက္ ေတာရြာမ်ားမွာရွိတဲ့ အေျခအေနမဲ့ ကေလးမ်ားကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာေအာင္ ျပဳစု ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့တဲ့ အတြက္ ]ေနာ္ေ၀ ကေလးမ်ား၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆု} ကို ရရွိခဲ့ပါတယ္။ အေနာက္တိုင္း ဗုဒၶဘာသာအဖြဲ႕ (Western Buddhist Order) ဟာ အိႏၵိယျပည္မွာ ဆင္းရဲသားမ်ား အတြက္ ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႕တဲ့ လူမႈေရး လုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ စာသင္ေက်ာင္းေတြ၊ ကေလးျပဳစု ေစာင့္ေရွာက္ေရး ဌာနေတြ၊ ေဆးေပးခန္းေတြ၊ တႏိုင္ စက္မႈလုပ္ငန္း အေသးစားေတြ တည္ေထာင္ၿပီး ျပဳစု ပ်ိဳးေထာင္ေပးေနပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားဟာ တျခား ဘာသာ၀င္မ်ားလိုပဲ သူတစ္ပါးကို အကူအညီ ေပးရတာဟာ သူတို႕ရဲ႕ ဘာသာတရား လိုက္နာက်င့္ၾကံမႈကို ေဖၚျပတာပဲလို႕ သိျမင္မွတ္ယူၾကပါတယ္။ သို႕ေသာ္လဲ ဒါေတြကို ကိုယ့္ကိုယ္ကို မထင္ေပၚေစပဲ တိုးတိုးတိတ္တိတ္ပဲ လုပ္သင့္တယ္လို႕ ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႕ရဲ႕ ကုသိုလ္ျဖစ္လုပ္ငန္းေတြ အေၾကာင္းကို သင္ သိပ္မၾကားရတာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

(၁၁) ေမး - ဘာေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲျပားေနပါသလဲ။
ေျဖ - လူေတြ စားသံုးၾကတဲ့ သၾကားေတြလဲ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိၾကတာ မဟုတ္လား။ သၾကားျဖဴ၊ သၾကားညိဳ၊ ေက်ာက္သၾကား၊ သၾကားရည္၊ ေရခဲသၾကား စသည္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိၾကတာပဲ။ သို႕ေသာ္လဲ အားလံုးဟာ သၾကားခ်ည္းပဲ ၿပီးေတာ့ သၾကားတိုင္းဟာ ခ်ိဳၾကတာခ်ည္းပဲ။ မခ်ိဳတဲ့ သၾကားရယ္လို႕ မရွိဘူး။ ဒီလို သၾကားအမ်ိဳးမ်ိဳးအစားစား ထုတ္ၾကတာက သူတို႕ကို သံုးစြဲပံု သံုးစြဲနည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိၾကလို႕ပါပဲ။
ဗုဒၶဘာသာလဲ ထို႕အတူပါပဲ။ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ၊ စ်င္ ဗုဒၶဘာသာ၊ အမိတာဘာ ဗုဒၶဘာသာ၊ ေယာဂါစာရ ဗုဒၶဘာသာ၊ ၀ဇီရယာန ဗုဒၶဘာသာ စသည္ျဖင့္ ကြဲျပားေနၾကေသာ္လဲ အႏွစ္သာရအားျဖင့္ အတူတူပါပဲ။ အဲဒီ အႏွစ္သာရက
ဘာလဲဆိုေတာ့ ကိေလသာမွ လြတ္ေျမာက္ျခင္း၊ ဆင္းရဲမွ လြတ္ေျမာက္ျခင္းဆိုတဲ့ အႏွစ္သာရပါပဲ။ ဗုဒၶဘာသာဟာ သူျဖစ္ေပၚရာ ယဥ္ေက်းမႈ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ဟပ္မိေအာင္ အသြင္ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္လာခဲ့ပါတယ္။ အသစ္ျဖစ္တဲ့ မ်ိဳးဆက္ အသီးသီးနဲ႕ ကိုက္ညီေအာင္ ရာစုႏွစ္မ်ား တေလ်ာက္မွာ ဗုဒၶဘာသာကို ျပန္ၿပီး အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုၾကပါတယ္။ ျပင္ပ ပံုပန္းသဏၭာန္ အေနနဲ႕ အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲျပားေနတယ္လို႕ ထင္ရေသာ္လဲ အားလံုးရဲ႕ ဗဟိုခ်က္မ အႏွစ္သာရကေတာ့ သစၥာေလးပါး မဂၢင္ရွစ္ပါးပါပဲ။ ဗုဒၶဘာသာ အပါအ၀င္ ဘာသာႀကီးမ်ား အားလံုးဟာ ဂိုဏ္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲခဲ့ၾကပါတယ္။ သို႕ေသာ္လဲ ဗုဒၶဘာသာ ဂိုဏ္းအမ်ိဳးမ်ိဳးဟာ အခ်င္းခ်င္း ဘယ္ေတာ့မွ စစ္ပြဲေတြ မဆင္ႏႊဲခဲ့ၾကပါဘူး။ သူတို႕ဟာ အခ်င္းခ်င္း ဘယ္ေတာ့မွ ရန္မပြါး ခဲ့ၾကပါဘူး။ ခုေခတ္မွာဆိုရင္ ဂိုဏ္းတစ္ဂိုဏ္းရဲ႕ ေက်ာင္းကန္ဘုရားကို တစ္ျခား ဂိုဏ္းတစ္ခုက သြားေရာက္ၿပီး အတူတကြ ဘုရား၀တ္ျပဳၾကပါတယ္။ တျခားဘာသာေရး ေလာကမွာ တကယ္ေတာ့ အလြန္ရွားပါတယ္။

(၁၂) ေမး - သင္က ဗုဒၶဘာသာကို အလြန္ အထင္ႀကီးတာပဲ။ သင္ဟာ သင့္ဘာသာတရားကို မွန္တယ္လို႕ ယူဆၿပီး တျခားဘာသာ အားလံုးကို မွားတယ္လို႕ ယူဆပံုရတယ္။
ေျဖ - ဗုဒၶျမတ္စြာရဲ႕ တရားေတာ္မ်ားကို နားလည္ သေဘာေပါက္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မည္သူမဆို တျခား ဘာသာတရား မွားတယ္လို႕ မထင္ၾကပါဘူး။ တျခားဘာသာတရားမ်ားကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေ၀ဖန္စစ္ေဆးဖို႕ရာ စစ္မွန္တဲ့ လံု႕လ၀ီရိယကို ျပဳသူမွန္သမွ် ဘယ္သူမွ အဲဒီလို မထင္ၾကပါဘူး။ ဘာသာတရား အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေလ့လာတဲ့ အခါမွာ ပထမဆံုး သတိျပဳမိတာကေတာ့ ဒီဘာသာတရား ေတြဟာ အခ်င္းခ်င္း ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား တူညီၾကတယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ပါပဲ။ အားလံုးေသာ ဘာသာတရားမ်ားက လူသားရဲ႕ လက္ရွိ အေျခအေနဟာ ေက်နပ္ဖြယ္ မရွိဘူးလို႕ ၀န္ခံၾကတာပါပဲ။ လူသားရဲ႕ အေျခအေန တိုးတက္လိုရင္ စိတ္ေနစိတ္ထား အျပဳအမူ ေျပာင္းလဲဖို႕ လိုအပ္တယ္လို႕ အားလံုးယံုၾကည္ၾကပါတယ္။ ဘာသာတရား အားလံုးဟာ ေမတၱာ၊ က႐ုဏာ၊ ေပးကမ္းလွဴဒါန္းျခင္း၊ လူမႈေရး၊ တာ၀န္၀တ္တရားမ်ား ေဆာင္ရြက္ျခင္း စတဲ့ က်င့္၀တ္မ်ားကို သင္ၾကားေပးၾကပါတယ္။ ဒီဘာသာတရား အားလံုးက အဆံုးစြန္ ျပည့္စံုတဲ့ သေဘာတစ္ခုဟာ ပံုသဏၭာန္ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ရွိတယ္ဆိုတာ လက္ခံၾကပါတယ္။ ဘာသာတရားမ်ားက ဒီ လံုး၀အုပ္စံု ျပည့္စံုတဲ့ သဘာ၀ကို ဘာသာစကား အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ နာမည္အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အမွတ္အသား အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ရွင္းလင္း ေဖၚျပၾကပါတယ္။ အရာရာကို တစ္ဘက္သက္ ႐ႈျမင္သံုးသပ္တဲ့နည္းကို အျမင္က်ဥ္းစြာ တြယ္ကပ္ထားၾကတဲ့ အခါမွာသာ သည္းမခံႏိုင္မႈ၊ မာနတရားနဲ႕ ကိုယ္သာမွန္ စိတ္ထားေတြ ျဖစ္ပြါးေပၚေပါက္ လာတတ္ပါတယ္။ စဥ္းစားၾကည့္ပါ။ အဂၤလိပ္၊ ျပင္သစ္၊ တ႐ုတ္၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ လူ ၄ ဦး ေကာ္ဖီပန္းကန္ တစ္လံုးကို ၾကည့္ၾကတယ္ ဆိုပါစို႕။ အဲဒီပန္းကန္ကို အဂၤလိပ္က Cup လို႕ေခၚတယ္။
ျပင္သစ္က Tasse လို႕ေခၚတယ္။ တ႐ုတ္က Pei ၊ အင္ဒိုနီးရွားက cawan လို႕ေခၚတယ္။ အဲဒါ သူ႕အေခၚမွန္တယ္၊ တစ္ျခားလူ႕အေခၚ မွားတယ္လို႕ ကိုယ့္အဘိဓာန္ ကိုယ္ ကိုးကားၿပီး အေၾကာက္အကန္
ျငင္းခံုးေနၾကပါေရာ။ အဲဒီအခိုက္မွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ဦး ေရာက္လာၿပီး ဘာမွေျပာမေနဘဲ ေကာ္ဖီပန္းကန္ကို ေကာက္ယူၿပီး ေမာ့ေသာက္ျပစ္လိုက္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ သူက ဟိုလူေလးေယာက္ကို ေျပာလိုက္တယ္။ ဒီပန္းကန္ကို ဘယ္လိုပဲ မိတ္ေဆြတို႕ေခၚေခၚ လိုရင္းက ဒါကို ေကာ္ဖီေသာက္ဖို႕ အသံုးျပဳတာပါပဲ၊
ျငင္းခံုေနလို႕ ဘာအက်ိဳးရွိမလဲ၊ ေသာက္ဖို႕ပန္းကန္ကို ေသာက္လိုက္မွ
အေမာေျပၿပီး လန္းဆန္းလာမွာေပါ့၊ အဲဒါ လိုရင္းပဲ။ ဒါဟာ ဘာသာတရားမ်ားအပၚ ဗုဒၶဘာသာက ျမင္တဲ့ အျမင္၊ ထားတဲ့ စိတ္ထားပါပဲ။

(၁၃) ေမး - ဗုဒၶဘာသာဟာ သိပၸံနည္း က်ပါသလား။
ေျဖ - ဒီအေမးကို မေျဖမီ သိပၸံ ဆိုတဲ့ စကားလံုးရဲ႕ အဓိပၸါယ္ကို ရွာၾကည့္တာ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ အဘိဓာန္မ်ားက ဒီလိုဖြင့္ျပၾကပါတယ္။ "သိပၸံ" ဆိုတာ တကယ္ျဖစ္ေနတဲ့ သဘာ၀တစ္ခုကို လက္ေတြ႕မ်က္ျမင္ ၾကည့္႐ႈျခင္းႏွင့္ စမ္းသပ္ျခင္းတို႕အေပၚ အေျခခံၿပီး စနစ္တစ္ခု ေဖာ္ထုတ္တဲ့ပညာ၊ တိတိက်က် ေလ့လာစမ္းသပ္ သိရွိထားတဲ့ အရာတစ္ခုနဲ႕ ပတ္သက္လို႕ သဘာ၀က်တဲ့ နည္းလမ္း ဥပေဒသမ်ား သတ္မွတ္ေဖၚျပတဲ့ ပညာပါပဲ။ အဲဒီပညာရဲ႕ အစိတ္အပိုင္း တစ္ခုခုလဲ သိပၸံပါပဲ။ ဗုဒၶဘာသာမွာ ဒီဖြင့္ဆိုခ်က္နဲ႕ မကိုက္ညီတဲ့ အခ်က္အလက္မ်ား ရွိေကာင္း ရွိႏိုင္ပါတယ္။ သို႕ေသာ္လဲ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ လိုရင္း တရားျဖစ္တဲ့ သစၥာေလးပါးကေတာ့ ေသေသခ်ာခ်ာ ကိုက္ညီပါတယ္။
ပထမဆံုး အမွန္တရားက ဒုကၡသစၥာပါ။ ဒီမွာ ဆင္းရဲျခင္းဆိုတာ ကိုယ္တိုင္ေတြ႕သိ ခံစားရတဲ့ အရာပါ။ သူ႕ကို အဓိပၸါယ္ သတ္မွတ္လို႕လဲ ရပါတယ္။ လက္ေတြ႕ ခံစားသိျမင္လို႕လဲ ရပါတယ္။
ဒုတိယ အမွန္တရားက သမုဒယသစၥာပါ။ လိုခ်င္တပ္မက္မႈ တဏွာကို ဆိုလိုပါတယ္။ ဆင္းရဲဒုကၡကို ျဖစ္ေပၚေစတဲ့ အေၾကာင္းျဖစ္တဲ့ ဒီတဏွာဟာလဲ ကိုယ္တိုင္ ေတြ႕သိ ခံစားရတဲ့ အရာပါ။ အဓိပၸါယ္ သတ္မွတ္လို႕လဲ ရတယ္။ လက္ေတြ႕ ခံစား သိျမင္လို႕လဲ ရပါတယ္။ ဒီဒုကၡနဲ႕ ဒုကၡရဲ႕ အေၾကာင္းတရား အမွန္ကို ဒႆနပညာဆိုင္ရာ စကားလံုးေတြနဲ႕ ရွင္းျပဖို႕ မလိုပါဘူး။ ကိုယ္ေတြ႕ ခံစားသိျမင္ရတဲ့ အရာေတြပါ။
တတိယ အမွန္တရားကေတာ့ နိေရာဓသစၥာပါ။ ဆင္းရဲကုန္ဆံုးတဲ့သေဘာ၊ ဆင္းရဲၿငိမ္းတဲ့သေဘာပါ။ ဒီသေဘာကို အနႏၲ တန္ခိုးရွင္ဆိုသူ တစ္ဦးဦးကို အားကိုးလို႕ မရပါဘူး။ ယံုၾကည္႐ံုမွ် ဆုေတာင္႐ံုမွ်နဲ႕လဲ မရႏိုင္ပါဘူး။ ဆင္းရဲဒုကၡရဲ႕ အေၾကာင္းတရားကို ပယ္သတ္ႏိုင္မွပဲ ရပါတယ္။
စတုတၳ အမွန္တရားကေတာ့ ဆင္းရဲၿငိမ္းေစတဲ့ နည္းလမ္းျဖစ္တဲ့ မဂၢသစၥာပါ။
ဒီဆင္းရဲၿငိမ္းေရး နည္းလမ္းကလဲ ဒႆနပညာ သေဘာတရားေတြနဲ႕ လံုး၀ မသက္ဆိုင္ ပါဘူး။ သတ္မွတ္ေပးထားတဲ့ နည္းလမ္းအတိုင္း လက္ေတြ႕ က်င့္မွပဲ ရပါတယ္။ ဒီနည္းလမ္းကလဲ အစမ္းသပ္ခံ နည္းလမ္းပါ။ သိပၸံပညာမွာလိုပဲ ဗုဒၶဘာသာကို ရွင္းျပဖို႕လဲ အနႏၲ တန္ခိုးရွင္ အယူအဆကို လက္ခံဖို႕ မလိုပါဘူး။ ဗုဒၶဘာသာ ကိုယ္တိုင္က စၾကာ၀ဠာ ကမၻာေလာႀကီးရဲ႕ အလုပ္လုပ္ပံုကို သဘာ၀ နိယာမေတြနဲ႕ ရွင္းျပထားပါတယ္။ ဒီအခ်က္ အားလံုးက ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ သိပၸံနည္းက် အႏွစ္သာရကို ေသခ်ာစြာ ေဖၚေဆာင္ ေနပါတယ္။ ဒီမွာလဲ ကြၽႏု္ပ္တို႕ ဗုဒၶျမတ္စြာ အၿမဲတေစ ဆံုးမခဲ့တဲ့ အဆံုးအမက ကြၽႏု္ပ္တို႕ဟာ ဘယ္အရာကိုမဆို အကန္းယံု အရမ္းယံု မယံုမိၾကဖို႕၊ ေမးျမန္း၊ စံုစမ္း၊ စစ္ေဆး၊ စမ္းသပ္ၿပီးမွ ကိုယ္တိုင္ ေတြ႕သိခံစားရတဲ့ အရာေပၚမွာ အေျခခံၿပီး ယံုသင့္မွ ယံုဖို႕ပါပဲ။ ဒီအဆံုးအမမွာ တိက်တဲ့ သိပၸံနည္းက် အျမင္ ပါ၀င္ေနပါတယ္။
ရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရား ဆံုးမပံုက -
ဗ်ာဒိတ္စကား ဆို႐ံုနဲ႕ မယံုၾကည္ပါႏွင့္ အစဥ္အဆက္ ယံုၾကည္လက္ခံလာတာ
ျဖစ္႐ံုႏွင့္ မယံုၾကည္ပါႏွင့္။ သတင္းၾကားနဲ႕လဲ မယံုၾကည္ပါႏွင့္
ျမင့္ျမတ္တဲ့ က်မ္းစာမ်ားမွာ ပါ႐ံုနဲ႕လဲ မယံုၾကည္ပါႏွင့္
တဆင့္ စကားမွ်ႏွင့္လဲ မယံုၾကည္ပါႏွင့္ စဥ္းစားေတြးေခၚေရး တကၠေဗဒ၊
ဒႆနိကေဗဒေတြနဲ႕ ကိုက္ညီ႐ံုမွ်ႏွင့္လဲ မယံုၾကည္ပါႏွင့္
ေျပာတဲ့လူက ယံုၾကည္ထိုက္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္႐ံုမွ်ႏွင့္လဲ မယံုၾကည္ပါႏွင့္
မိမိဆရာ ျဖစ္႐ံုမွ်ႏွင့္လဲ မယံုၾကည္ပါႏွင့္
သင္ကိုယ္တိုင္ ေကာင္းတဲ့အရာပဲ၊ အျပစ္ကင္းတဲ့ အရာပဲ၊ ပညာရွိတို႕ ခ်ီးမြမ္းအပ္တဲ့ အရာပဲ၊ လက္ေတြ႕ က်င့္ၾကည့္တဲ့ အခါမွာလဲ မုခ် ခ်မ္းသာေစႏိုင္တဲ့ အရာပဲလို႕ ကိုယ္ေတြ႕ သိျမင္ရတဲ့ အခါက်မွပဲ အဲဒါကို ယံုၾကည္ လက္ခံ လိုက္နာ က်င့္ၾကံပါ။
ဒါေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာဟာ ျပည့္ျပည့္၀၀ သိပၸံ နည္းက်တယ္လို႕ မဆိုႏိုင္ေသာ္လဲ အေတာ္ ခိုင္မာတဲ့ သိပၸံနည္းက် သေဘာသဘာ၀ေတြေတာ့ ပါ၀င္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ တျခား ဘာသာတရားေတြထက္ ပိုၿပီးသိပၸံ နည္းက်တယ္လို႕ေတာ့ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။
ႏွစ္ဆယ္ရာစုႏွစ္မွာ အႀကီးျမတ္ဆံုး သိပၸံပညာရွင္ ျဖစ္တဲ့ အဲလ္ဘတ္အိုင္းစတိုင္း က ဗုဒၶဘာသာနဲ႕ ပတ္သက္လို႕ ဒီလိုေျပာပါတယ္။
ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာ စၾက၀ဠာ တစ္ခုလံုး ကိုးကြယ္ၾကတဲ့ ဘာသာတရားတစ္ခု ျဖစ္ေပၚလာလိမ့္မယ္။ အဲဒီဘာသာတရားဟာ ထာ၀ရဘုရား အယူအဆကို လႊမ္းမိုးသြားလိမ့္မယ္။ တယ္ တရားေသ ၀ါဒကိုလဲေရွာင္လႊဲႏိုင္ လိမ့္မယ္။ သဘာ၀တရားႏွင့္ ဘာသာတရား ႏွစ္ခုလံုးကို လႊမ္းျခံဳမိတဲ့ ဒီဘာသာတရားဟာ ႐ုပ္နာမ္ႏွစ္ပါးလံုး ကိုယ္ေတြ႕ ခံစား သိျမင္မႈနဲ႕ အဓိပၸါယ္ ျပည့္၀တဲ့ ေပါင္းစည္း ညီၫြတ္မႈေပၚမွာ အေျခခံလိမ့္မယ္။ ဒီအခ်က္ေတြကို ဗုဒၶဘာသာက အေျဖေပးလိမ့္မယ္။ တကယ္လို႕သာ ေခတ္သစ္ သိပၸံနည္းက် လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္တဲ့ ဘာသာတရားတစ္ခု ရွိတယ္ဆိုရင္ အဲဒီ ဘာသာတရားဟာ ဗုဒၶဘာသာပဲ ျဖစ္လိမ့္မယ္။.

....အရွင္မုနိႏၵ(ပန္းေထာ္) ၿပန္လည္မွ်ေ၀ပါသည္(by Ven S Dhammika)

ရကၡိဳင္/ရခိုင္/Rakhing.....

အမ်ဳီးသီလ ႏွစ္ဌာနကို
ျပည့္၀မ႑ိဳင္ ေစာင့္စြမ္းႏိူင္လို႔
ရကၡိဳင္နာမ ဘဲြ႔မည္လွျဖင့္
အႏြတၱသညာ ေခၚအပ္ရာတည္း.....။ ။

ရကၡိဳင္ဆိုသည္မွာ  အမ်ဳီးကိုေစာင့္ထီမ္းသူ ၊ ကိုယ္က်င့္တရားေကာင္းမြန္စြာ ေစာင့္ထီန္းသူဟု အရွင္နာဂီႏၵေမာ္ကြန္းတြင္ ေရးထိုးထားေလသည္...။ 

ထိုသို႔ဆိုလွ်င္... ေသာက္စားမႈးရစ္၊ေပါင္းသင္းေပ်ာ္ပါး ထိုသူမ်ားႏွင့္ေရာက္ရာအရပ္ ေတြ႔ရာယူလွ်က္ သီလတရားကင္းမဲ့ေသာသူသည္မည္သို႔ပင္ေလ ရကၡိဳင္ပါဟု ခံယူပါေစ ထိုသူသည္ကား   ရကၡိဳင္နာမ မထိုင္ေလစြ...။

ယခုေခါတ္ ျမန္မာႏီူင္ငံအတြင္း ျပည္နယ္တစ္ခုအျဖစ္ ရပ္တည္ေနရေသာ ရခိုင္ျပည္တြင္းရိွ ရခိုင္အမ်ဳီးသားတို႔သည္ ေရၾကည္ရာျမက္ႏုရွာဆိုသလို  သမုဒၵရာ၀မ္းတစ္ေထာ္အတြက္ မိမိေဒသ၏ လုပ္ခလစာႏွင့္ မလံုေလာက္ႏိူင္ေသာေၾကာင္း ႏိူင္ငံရပ္ျခားသို႔ ေရြ႕ေျပာင္း

အလုပ္သမားဘ၀ျဖင့္ ေမြးရပ္ေျမကိုစြန္႔ခြါ တိုင္းတပါးသို႔ ထြက္ခြါေနၾကသည္မွာ ေနာင္အနာဂါတ္ကာလ ရခိုင္ျပည္ၾကိးအတြက္ စိန္ေခၚခ်က္တစ္ခုအေနနဲ႔ မလဲြမေသြ ၾကံဳလာၾကရလီမ့္ေမဆိုတာ အခုကတည္းက သက္ေသျပေနသလို ထင္ေယာင္မိပါတယ္....။

 တခ်ိဳ႕ေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႔မွာ ဖိႏွိပ္မႈ မ်ားျပားလွေသာ မိမိတို႕ေဒသ အေျခအေနေၾကာင့္ ႏိုင္ငံ ရပ္ျခားသို ့အၿပီးတိုင္ ထြက္ခြါ သြားၾက ရရွာ ပါသည္။ ေဒသတြင္း ေနထိုင္ ေနဆဲျဖစ္သည့္ ရခိုင္မ်ားမွာလည္း အနယ္နယ္ အရပ္ရပ္မွ စီးပြားေရးႏွင့္ ဌာနဆိုင္ရာ ကိစၥမ်ားေၾကာင့္ ေျပာင္းေရြ႕ လာေသာ လူမ်ိဳးျခားမ်ားႏွင့္ ေဒြးေရာ ယွက္တင္ေနထိုင္ၾကရသည့္ အခ်ိန္ျဖစ္ေနသည္။ ထိုသို ့ေသာ အေျခအေန အရပ္ရပ္သည္ ရခိုင္တို ့၏ မည္သည့္လူမ်ိဳးႏွင့္မွ် ေသြးမေရာ လိုသည့္ အမ်ိဳးသား ဇာတိမာန္ကို ျပင္းထန္စြာ ၿခိမ္းေျခာက္လ်က္ ရွိပါသည္။ လူမ်ိဳးျခားမ်ားႏွင့္အိမ္ေထာင္ျပဳကာ မိမိတို ့၏ ရိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ဘာသာစကားကို ေက်ာခိုင္းသြားၾကသည့္ ရခိုင္အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီး အေရအတြက္မွာလည္း တစတစ မ်ားျပား လာပါသည္။ ထိုသို႕ အဖက္ဖက္မွ ပ်က္စီး ယိုယြင္းေနေသာ အခ်ိန္ အခါတြင္ ရခိုင္သားတို ့အေနျဖင့္ ထိုအျဖစ္ အပ်က္တို႔ကို လက္မခံခ်င္ ေသာ္လည္း ေရွာင္လြဲ၍ မရႏိုင္ေသာ အေျခအေနသို႔ဆိုက္ေရာက္ ေနၿပီျဖစ္ပါသည္။

မ်ိဳးေစာင့္တရား ဆိုသည္မွာ မိမိတို႕၏လူမ်ိဳးကို လူမ်ိဳးျခားမ်ားႏွင့္ ေသြးေရာစပ္၍ တိမ္ေကာ ေပ်ာက္ပ်က္ မသြားေအာင္ ကိုယ္စီ ေစာင့္ထိန္းျခင္း၊ မိမိတို ့လူမ်ိဳးအခ်င္းခ်င္း ရိုင္းပင္းကူညီ ေဖးမေစာင့္ေရွာက္ျခင္းႏွင့္ မိမိတို႕ ရခိုင္လူမ်ိဳးတစ္ဦးခ်င္းစီ၏ ကိုယ္က်င့္တရားကို ေကာင္းျမတ္ တည္ၾကည္စြာ ေစာင့္ထိန္းျခင္းျဖင့္ မိမိလူမ်ိဳး၏ အမ်ိဳးသားဂုဏ္သိကၡာကို ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း စသည္တို႕ကို ဆိုလိုသည္ဟု စာေရးသူ ထင္ျမင္ယူဆ မိပါသည္။

ယေန ့ေခတ္ ရခိုင္ လူမ်ိဳးမ်ားထဲတြင္ အမ်ားစုမွာ အမ်ိဳးကို ခ်စ္သူ၊ မိမိ လူမ်ိဳး၏ သမိုင္း အစဥ္အလာကို ဂုဏ္ယူ ၀င့္ၾကြား ၾကသူမ်ား ျဖစ္ၾက ပါသည္။ သို ့ရာတြင္ မိမိတို ့ေခတ္တြင္ ပုဂၢလိက ႀကိဳးပမ္း အားထုတ္မႈျဖင့္ မ်ိဳးရိုးဂုဏ ္ေဆာင္ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းသူ အေရအတြက္မွာ ရွိသင့္ ရွိထိုက္သည္ထက္ နည္းပါး လွေပသည္။ အမ်ိဳးခ်စ္သူ၊ သမိုင္းေၾကာင္း အစဥ္အလာႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈတို ့ကို တန္ဖိုး ထားသူမ်ား ရွိသကဲ့သို ့ တဖက္ တြင္လည္း လူမ်ိဳးကို ခ်စ္ရေကာင္းမွန္း မသိ၊ မိမိလူမ်ိဳး၏ သမိုင္းေၾကာင္း ဂုဏ္ သိကၡာႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈတို႕ကို တန္ဖိုး ထားရ ေကာင္းမွန္း မသိ၊ မိမိကိုယ္ မိမိ ရခိုင္လူမ်ိဳး ဆိုသည္မွ လြဲ၍ တျခား ဘာကိုမွ မသိေသာသူမ်ားလည္း ရွိၾကသည္။ ထိုသူမ်ားထဲတြင္ တခ်ိန္ တခါက စာေရးသူ ကိုယ္တိုင္ ပါ၀င္ ခဲ့သည္ကို ရိုးသားစြာ ၀န္ခံ လိုပါသည္။ မိမိတို႔ရခိုင္ လူမ်ိဳးမ်ားထဲတြင္ မိမိ၏ လူမ်ိဳးတူ အခ်င္းခ်င္း ထိမ္းျမား လက္ထပ္ ယူထားေသာ္လည္း မိမိ၏ လူမ်ိဳး အခ်င္းခ်င္းကို ကူညီ ေစာင့္ေရွာက္မႈ မရွိသူ (သို ့) နည္းပါးသူ၊ မိမိလူမ်ိဳးကို တတ္ႏိုင္သမွ် ကူညီရိုင္းပင္းေသာ္လည္း လူမ်ိဳးျခားႏွင့္ လက္ဆက္ကာ မ်ိဳးရိုးကို မေစာင့္ ထိန္းႏိုင္သူ၊ မ်ိဳးရိုးကို မေစာင့္ထိန္း သည့္အျပင္ ကိုယ့္လူမ်ိဳး အခ်င္းခ်င္း ကူညီ ရိုင္းပင္းျခင္း လံုး၀မရွိဘဲ တျခား လူမ်ိဳးမ်ားကိုသာ အထင္ ႀကီးေသာသူ စသည့္ လူအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေတြ ့ျမင္ေနရပါသည္။ အဆိုပါ ပုဂၢိဳလ္ အခ်ိဳ႕ေၾကာင့္ သမိုင္းေၾကာင္း အစဥ္အလာ ဂုဏ္သိကၡာ ႀကီးမားခဲ့သည့္ ကၽြႏု္ပ္တို႕ ရခိုင္ျပည္သည္ အထည္ႀကီးပ်က္ အိမ္တစ္အိမ္ႏွင့္ တူလာရေပသည္။

မည္သည့္ ႏုိင္ငံ၊ မည္သည့္ လူမ်ိဳးစုတြင္ မဆို အေကာင္းအဆိုး စရိုက္ လကၡဏာတို ့ ဒြန္တြဲလ်က္ ရွိေနသည္ မွန္ေသာ္လည္း မိမိလူမ်ိဳး၏ ကိုယ္ပိုင္ ရပ္တည္ခြင့္ ဆံုးရွံဳးကာ လူမ်ိဳးႀကီး ၀ါဒတခု၏ ၿခိမ္းေျခာက္မႈကို ခံေနရေသာ ရခိုင္ လူမ်ိဳးမ်ား အေနျဖင့္ မ်ိဳးေစာင့္ တရားကို အစဥ္သျဖင့္ ႏွလံုး သြင္းထား သင့္ေပသည္။ မ်ိဳးေစာင့္ တရားတြင္ မိမိတို ့ရခိုင္ လူမ်ိဳး အခ်င္းခ်င္း ထိမ္းျမား လက္ထပ္၍ မ်ိဳးရိုး မေပ်ာက္ ပ်က္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းျခင္းသည္ အဓိက အခ်က္ ျဖစ္ေသာ္လည္း အိမ္ေထာင္တခု၏ အဓိက ေက်ာရိုးျဖစ္ေသာ သစၥာတရားႏွင့္ တာ၀န္ယူမႈသာ မရွိခဲ့ပါလွ်င္ အဓိပၸါယ္ ရွိလိမ့္မည္ မဟုတ္ေခ်။ အမ်ိဳးႏွင့္ သီလသည္ ယွဥ္တြဲ၍ မရွိပါက ထြက္ေပၚလာသည့္ ရလဒ္သည္လည္း မြန္ျမတ္ လိမ့္မည္ မဟုတ္ေခ်။ ထိုအေၾကာင္းအရာႏွင့္ ပတ္သက္၍ စာေရးသူ၏ အသိုင္းအ၀န္းတြင္ ေတြ ့ႀကံဳ ခဲ့ရသည့္ အိမ္ေထာင္ေရး တခု အေၾကာင္းကုိ တင္ျပလိုပါသည္။

ရခိုင္ အမ်ိဳးသား တေယာက္သည္ ရခိုင္ အမ်ိဳးသမီး တေယာက္အား မ်ိဳးေစာင့္ တရားကို အေၾကာင္းျပ၍ လက္ထပ္ ေပါင္းသင္း ခဲ့သည္။ လက္ထပ္ၿပီး လအနည္းငယ္ ၾကာေသာအခါ စီးပြားရွာရန္ ႏိုင္ငံရပ္ျခားသို ့ အဆုိပါ ရခုိင္အမ်ဳိးသား ထြက္ခြာ သြားခဲ့ ရပါသည္။ ထုိပုဂၢိဳလ္ ႏိုင္ငံျခား၌ ႏွစ္အတန္ၾကာ အလုပ္ လုပ္ကိုင္ေနစဥ္ ကာလအတြင္း ဇနီးျဖစ္သူ ကေလးတဦး ေမြးဖြား ခဲ့ပါသည္။ ႏွစ္အတန္ ၾကာၿပီးေနာက္ ထုိပုဂၢိဳလ္သည္ မိသားစုထံ တေခါက္ ျပန္လာခဲ့ပါသည္။ လအနည္းငယ္ခန္႕ ဇနီးသည္ႏွင့္ ေနထုိင္ၿပီးေနာက္ ႏိုင္ငံျခားသို ့တဖန္ ျပန္လည္ ထြက္ခြာ သြားခဲ့ ျပန္ပါသည္။ လင္ေယာကၤ်ား ျဖစ္သူ ထြက္ခြာ သြားၿပီးေနာက္ ကိုယ္၀န္ႏွင့္ က်န္ရစ္ခဲ့ေသာ ဇနီးျဖစ္သူမွာ မၾကာမီ ကေလး ေနာက္တဦး ထပ္မံ ေမြးဖြား ျပန္သည္။ အဆိုပါပုဂၢိဳလ္ အိမ္မွ ပထမဆံုး စတင္ ထြက္ခြာခဲ့သည့္ အခ်ိန္မွစ၍ ယေန ့အခ်ိန္ထိ ႏွစ္ေပါင္း (၁၅) ႏွစ္ေက်ာ္ (၁၆) ႏွစ္နီးပါး ကာလအတြင္း ဇနီးျဖစ္သူႏွင့္ ေနထိုင္ ေပါင္းသင္း ခဲ့သည့္ အခ်ိန္မွာ တႏွစ္ပင္ ျပည့္မည္ မထင္ပါ။ ဤ အျဖစ္ အပ်က္မ်ိဳးသည္ ယေန ့ေခတ္ ရခိုင္ ေဒသတြင္ ျဖစ္ေနက် မထူး ဆန္းေသ ာ အျဖစ္ အပ်က္မ်ိဳးသာ ျဖစ္ပါသည္။ သို ့ေသာ္ ထိုပုဂၢိဳလ္ ႏိုင္ငံျခားတြင္ ေနထိုင္စဥ္ ကာလအတြင္း အိမ္ေထာင္ေရး ေဖာက္ျပန္မႈ မ်ားစြာ ရွိခဲ့သည္။ ထိုသူ၏ စီးပြားရွာစဥ္ ကာလအတြင္း ဇနီးျဖစ္သူကို ေပးကမ္း ေထာက္ပံ့မႈသည္ လူျမင္ ေကာင္းရံုသာ ရွိခဲ့ပါသည္။ ႏွစ္ေပါင္း (၁၆) ႏွစ္နီးပါး ကာလအတြင္း လင္ေယာက္က်ား၏ သစၥာမဲ့မႈႏွင့္ ပ်က္ကြက္မႈမ်ားကို သည္းခံ ခြင့္လႊတ္ ေပါင္းသင္းခဲ့ေသာ အဆိုပါ ပုဂၢိဳလ္၏ ပြဲတက္ မယားသည္ ထိုသူ ့ အတြက္ မ်ိဳးဆက္ ေမြးဖြား ေပးရံုထက္ ပိုေသာ တန္ဖိုးထားမႈ၊ ခ်စ္ခင္ၾကင္နာမႈတို႕ကို ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ မရ ခဲ့ရွာေပ။ အထက္ပါ ပုဂၢိဳလ္၏ သာဓကသည္ ရခိုင္ အမ်ိဳးသားတိုင္း လိုက္နာက်င့္သံုးအပ္သည့္ စစ္မွန္ေသာ မ်ိဳးေစာင့္တရား ျဖစ္ပါ၏ေလာ။

ယေန႕ေခတ္ အခ်ိန္ခါတြင္ ႏိုင္ငံရပ္ျခား၌ မိဘ ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမ မ်ား၏ စား၀တ္ ေနေရးအတြက္ စြန္႔စား အလုပ္ လုပ္ကိုင္ ေနၾကရသည့္ ရခိုင္ လူငယ္ လူရြယ္ မ်ားစြာ ရွိၾကပါသည္။ ထို႕အတူ မိမိလူမ်ိဳး လြတ္ေျမာက္ေရး အတြက္ ႏိုင္ငံေရး အခန္းက႑တြင္ က်ရာေနရာက ၀င္ပါရင္း အိမ္ျပန္ခြင့္ ဆံုးရွံးခဲ့ၾကရသည့္ အမ်ိဳးေကာင္းသား၊ အမ်ိဳးေကာင္း သမီးတို ့လည္း ရွိၾကပါသည္။ ေျမာက္ျမားစြာေသာ လူမ်ိဳးျခားမ်ား၏ အလယ္တြင္ ဘ၀ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ျဖည့္စြက္ရန္ ႀကိဳးစားရင္း နဖူးစာ ရြာလည္၍ နီးစပ္ရာ လူမ်ိဳးျခားမ်ားႏွင့္ အိမ္ေထာင္ ျပဳသြား ၾကသူမ်ားလည္း ရွိပါသည္။ ထိုသူမ်ားထဲတြင္ ထူးခၽြန္ေသာသူ၊ ႏိုင္ငံေရး တက္ၾကြ လႈပ္ရွားသူ အခ်ိဳ႕ပင္ ပါ၀င္ေလရာ အနာဂတ္ ရခိုင္ျပည္ အတြက္ ႀကီးစြာေသာ ဆံုးရွံဳးမႈတခု ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုသူတုိ႕သည္ ကၽြႏု္ပ္တို ့လူမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္သည္၊ ကၽြႏု္တို ့၏ အိမ္သားမ်ား ျဖစ္သည္၊ ကြ်ႏု္ပ္တို ့၏ ေသြးမ်ားပင္ ျဖစ္ပါသည္။ လက္မခံခ်င္ေသာ္လည္း လက္ခံရမည္သာ ျဖစ္သည္။ ယေန ့ေခတ္ ရခိုင္ျပည္၏ ရပ္တည္မႈ အေနအထား အရလည္း ထိုသူတို ့ကို အျပစ္တင္ရန္ ခဲယဥ္း လွေပသည္။ ထိုသူမ်ား အေနျဖင့္လည္း မ်ိဳးရုိးကို ေစာင့္ထိန္းရမည့္ အမ်ိဳးသားတာ၀န္ကို အေၾကာင္းမလွ၍ မေက်ပြန္ ႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း မိမိ၏ အမ်ိဳးကို တတ္စြမ္းသမွ် ကူညီ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္းႏွင့္ မိမိ၏ ကိုယ္က်င့္ တရား ဂုဏ္ သိကၡာကို လူမ်ိဳးျခားမ်ား အလယ္တြင္ တည္ၾကည္စြာ ထိန္းသိမ္းျခင္းျဖင့္ မိမိ၏ လူမ်ိဳးတာ၀န္ကို ေက်ပြန္စြာ ထမ္းရြက္ခြင့္ ရွိပါေသးသည္။

လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳး၏ သမိုင္းေၾကာင္း၊ ဘာသာ စကားႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈတို ့သည္ မည္မွ်ပင္ ႀကီးက်ယ္ခန္ ့ျငားခဲ့သည္ ဆိုေစကာမူ လူမ်ိဳးျခားမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံသည့္ ေနရာတြင္ မိမိ၏ ကိုယ္ အမူအရာ၊ ႏႈတ္ အမူအရာသည္ မိမိအား ေမြးဖြားေပးခဲ့သည့္ ေက်းဇူးရွင္ မိဘ ႏွစ္ပါး၏ ဂုဏ္သိကၡာကို သာမက မိမိ လူမ်ိဳး တမ်ိဳးလံုး၏ ဂုဏ္ သိကၡာကိုပါ ကိုယ္စား ျပဳေနသည္ကို ရခိုင္ လူမ်ိဳးတိုင္း သတိ ျပဳေစခ်င္ပါသည္။ မိမိ၏ လူမ်ိဳးကို အဆင့္အတန္းရွိသည္ဟု ခံယူထားေသာ သူတိုင္းသည္ မိမိ ကိုယ္တိုင္ကိုလည္း အဆင့္ အတန္း ရွိသည္ဟု ယံုၾကည္ ထားသင့္ ေပသည္။ ႏွစ္ေပါင္း ေထာင္ခ်ီ ၾကာျမင့္ ခဲ့ၿပီျဖစ္ေသာ ရခိုင္ လူမ်ိဳး၏ ယဥ္ေက်းမႈ အစဥ္အလာသည္ သင့္အတြက္ လူမ်ိဳးျခားမ်ား အလယ္တြင္ ဘ၀င္ျမင့္ျခင္း၊ ေမာက္မာျခင္း ျပဳလုပ္ရန္ မဟုတ္သည္ကို သတိထား ေစခ်င္ပါသည္။

တခါတရံ၌ တခ်ိဳ႕ေသာ ရခိုင္ အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ တျခားလူမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံရာတြင္ လိုအပ္သည္ထက္ ေမာက္မာသည္ကို စိတ္ မေကာင္းစြာ ေတြ႕ျမင္ ေနရသည္။ ျမန္မာ တႏိုင္ငံလံုး အခြင့္ထူးခံ လူတစ္စုမွလြဲ၍ ဆင္းရဲ ဒုကၡ ေရာက္ေန ၾကရသည့္ အခ်ိန္တြင္ လူ အခ်င္းခ်င္း ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေပါင္းသင္း ဆက္ဆံ ႏုိင္ျခင္းသည္ ေရွး ယခင္ ဘုရင္မ်ား လက္ထက္က ရန္ၿငိဳးမ်ားထက္ ပိုမို အေရးႀကီးပါသည္။ သင္၏ လူမ်ိဳးေရး မုန္းတီးမႈသည္ တဖက္လူက သင့္လူမ်ိဳးအေပၚ အထင္ႀကီးေလးစားမႈကို ရယူႏိုင္ျခင္းထက္ ပိုမို အေရး ႀကီးပါသလား။ တဖက္ လူမ်ိဳးအေပၚ ၾသဇာ လႊမ္းမိုး ႏုိင္ျခင္းထက္ အေရးပါ အရာ ေရာက္ပါ၏ေလာ။

တခ်ိန္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ေနထိုင္စဥ္ ကာလအတြင္း လူမ်ိဳးျခားမ်ားႏွင့္ စီးပြါး စပ္တူလုပ္ရင္း အျငင္းပြားကာ တရားစြဲရန္ ႀကိဳးစားေနသည့္ မိမိ၏ မိတ္ေဆြ ရခုိင္ လူမ်ိဳးတဦးကို ေတြ႕ခဲ့ဖူးပါသည္။ ျပႆနာ၏ အရင္းအျမစ္ကို စံုစမ္း ေမးျမန္းၾကည့္သည့္အခါ တဖက္ လူမ်ားက မလြန္ေၾကာင္း သြားေတြ႕ရပါသည္။ သို႔ေသာ္ မိမိ မိတ္ေဆြႀကီး၏ စိတ္ထဲတြင္ မိမိတို႔လူမ်ိဳးအေပၚ အုပ္ခ်ဳပ္ စိုးမိုးေနသည့္ အဆိုပါ လူမ်ိဳးစုအေပၚ လက္ တုန္႔ျပန္ခ်င္စိတ္ အလြန္တရာ ထက္သန္ေန၍ စာေရးသူ တားဆီး မရခဲ့ပါ။ ႏွစ္ေပါင္း ႏွစ္ရာေက်ာ္ ဆံုးရွံးခဲ့သည့္ ရခိုင္တို ့၏ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ အဆိုပါပုဂၢိဳလ္၏ ဂလဲ့စား ျပန္ေခ်သည့္ ခပ္ေၾကာင္ေၾကာင္ လုပ္ရပ္ေၾကာင့္ စာေရးသူ၏ စိတ္ထဲတြင္ ရယ္ရမလုိ ငုိမရလုိႏွင့္ အေတာ္မအီမလည္ ခံစား ခဲ့ရဖူးပါသည္။ အမ်ိဳးကို ခ်စ္သည္ မွန္ေသာ္လည္း မ်က္စိ ဖြင့္ၾကည့္၍ ခ်စ္ေစ ခ်င္ပါသည္။ တခါတရံ၌ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ထဲတြင္ မူးရူး ေသာက္စား၍ လမ္းေပၚတြင္ မိမိတို ့အလြန္ တန္ဖိုးထား ျမတ္ႏိုးရသည့္ ရခိုင္ အမ်ိဳးသား သီခ်င္းတို႕ကို ညႀကီးအခ်ိန္မေတာ္ ဂုဏ္ယူစြာ ဟစ္ေၾကြး သီဆို တတ္သည့္ မ်ိဳးခ်စ္ရခိုင္ အမ်ိဳးေကာင္းသားတို႕ကိုလည္း စိတ္ပ်က္စြာ ေတြ ့ျမင္ ခဲ့ဖူးပါသည္။ သူမ်ားဆန္စက္ မည္သို ့ပင္ အေကာင္း အဆိုး ထြက္ထြက္၊ ကိုယ့္ေမာင္းဆံုထဲက ဆန္တခြက္ကို ျဖဴေစ ခ်င္လွပါသည္။

Add caption

ဆယ္ပါးသီလ ခံယူေသာ္လည္း တပါး ၿမဲရန္ ခက္ခဲသကဲ့သို႕ဆႏၵႏွင့္ဘ၀ တစ္ထပ္တည္း မက်ႏိုင္ၾကေသာ ဤကာလတြင္ မ်ိဳးေစာင့္ တရားကို မေစာင့္ထိန္းႏိုင္လွ်င္ေတာင္ ကိုယ္ ၾကြလိုက္သည့္ ေျခတစ္လွမ္း ေျမမက်ခင္ ကိုယ္သည္ မည္သည့္ လူမ်ိဳး ျဖစ္သည့္ အေၾကာင္း တစကၠန္႕မွ် ျဖစ္ေစ သတိ ရေစ ခ်င္ပါသည္။

N.Kဒုတိယေျမွာက္န ယူသန္နိယာမ

"ဇာမွားနီေလ အေမာင္ရကၡိဳင္သား"

အေမာင္ရခိုင္သား ဇာမွားနီေလ
-----------------------------
ရခိုင္စင္စစ္က
ယခီးျဖစ္ရ
ဟိေရ စာကိုမရြီးလို႔ --။၊

သခင္စင္စစ္က
ကြ်န္ျဖစ္ရ
အခ်င္းခ်င္းတန္ဖိုးမထားလို႔ --။

ေမ်ာက္ႏွင္ခံရေရ ယာသွ်င္
ဘ၀င္လီဟပ္ပနာ ဘ၀မိ
ပကတိကိုမျမင္
အထည္ႀကီးပ်က္စင္ထက္မွာ
ေျပာေက အမ်ိဳးခ်စ္ေတ
ရခိုင္သားၾကားထဲမွာ လက်ယ္
ေအာက္ခ်ီးအသံၾကားေက
က်ားေလာက္ေၾကာက္ေတ --။

ရခိုင္ထမင္းကို
ရခိုင္စားပနာ
ရခိုင္ရီကို
ရခိုင္ေသာက္လို ့
ရခိုင္ၿမီမွာ
ရခိုင္ကိုမြီး
ရခိုင္သြီးတိနန္႔ အသက္ရွင္နီေကလည္း
ဗမာႏြားကိုလားေက်ာင္းနီေရ
အေမာင္ရခိုင္သား
ဇာမွားနီေလ --။

ရကၡ၀ဏၰအကၡရာ ရခိုင္စာပီ

 "ရကၡ၀ဏၰအကၡရာ ရခိုင္စာ"

ေ၀သာလီေခတ္ ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ရကၡ၀ဏၰအကၡရာ ေပၚေပါက္လာပါသည္။ ယင္းေႏွာင္း ေခတ္ပိုင္းတြင္ တြိရေသာ ရကၡ၀ဏၰအကၡရာပါ ေက်ာက္စာမ်ားမာ ေယဓမၼာဂါထာပါ ေက်ာက္စာ (ဧဂုေျမာက္ဦးျပတိုက္)၊ ေ၀သာလီမွ ႀကိခ်္ေမာ္ရုပ္္ပလႅင္စာ(ဧဂုေျမာက္ဦးျပတိုက္)၊ အာယနာေကာင္း မႈေတာ္ ႀကီးဆီမီးခြက္စာ (ဧဂုရန္ကုန္)၊ ေက်ာက္ေတာ္ အုတ္ပုံေတာ္ဘုရားမွ အုပ္ခြက္ဘုရားစာ (ဧဂု ရန္ကုန္ ရွီးေဟာင္း သုေတသနဦးစီးဌာန)၊ ေယဓမၼာပါ ႀကီးပုရပိုက္ေခ်ႏွစ္ခ်ပ္ (ဦးေကသာရ မဂၤလာသုခေက်ာင္း၊ ရန္ကုန္) စသည္ျဖင့္ ရကၡ၀ဏၰအကၡရာ ရွိၿပီးစာမ်ားျဖစ္ေၾကာင္းကို ဦးဦးသာထြန္း ဧ့ ရကၡ၀ဏၰအကၡရာ ဆင္းသက္ရာ(လက္ရီးမူ)တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ ထို႔ေနာက္ ရကၡ၀ဏၰအကၡရာ ဆင္းသက္လာပုံကို ေဖာ္ျပရာတြင္ အကၡရာဟူသည္ (အေတၳာ အကၡရာ သညာေတာ)ဟူသည့္ ပါ႒္အရ သေကၤတ အမွတ္အသားအားျဖင့္ အနက္အဓိပၸါယ္ကို သိသာရန္ အမွတ္သညာ တစ္ခုအနီနန္႔ အကၡရာ၀ဏၰစာလံုးရို႕ကို ျပဳပ်င္ထားရသည္ဟု ဆိုလိုသည္။ လူမ်ဳိးကိုေသာ္ လည္းေကာင္း၊ တိုင္းျပည္ ကိုေသာ္ လည္းေကာင္း အစြဲျပဳ၍ စာပီမ်ား ျဖစ္ေပၚသည့္နည္းတူ ရကၡိဳင္တြင္လည္း ရကၡသဒၵါကို အစြဲျပဳ၍ ရကၡ=ရခိုင္+၀ဏၰ=အကၡရာစာလံုး။ ရခိုင့္အကၡရာစာလံုး ျဖစ္လာသည္ဟု ဆိုပါသည္။ ဆက္ႏြယ္ ဆင္းသက္လာပံုကို စာရွည္မည္ျဖစ္၍ မေဖာ္ျပလိုေတာ့ပါ။ ေ၀သာလီေခတ္သည္ ေအဒီ ၃၂၇-၉၅၇ ျဖစ္ပါသည္။ ေအဒီ ၆-ရာစုတြင္ သိန္ကန္မိန္ ရႊန္းလိုက္ရတုကို သု၀ဏၰေဒ၀ီေခၚ ေစာျပည့္ညိဳသည္ ရခိုင္စာျဖင့္ ရီးဖြဲ႔ခပါသည္။ ယင္းရတုနန္႔ ပတ္သတ္၍ ဦးေအာင္သာဦး မွတ္ခ်က္ပီးထားသည္မာ အထက္ပါ ရႊန္းလိုက္ရတုသည္ ရာဇ၀င္ အေထာက္အထား အဖို႔သာမဟုတ္။ ရခိုင္စာပီ အေထာက္အထားအဖို႔လည္း အလြန္အေရးပါေသာ ရတုျဖစ္သည္။ ဤရတုသည္ သက္ဆိုင္နီေသာ အိမ္ရွိမင္းသား အဖို႔ကိုထားဦး၊ မသက္ဆိုင္သူ အျပင္ လူမ်ားဧ့ စိတ္ကိုပင္ ညြတ္ႏူးေအာင္ ဆြဲေဆာင္ထား၏။ သိမ္မြိ႕ေသာ အနက္အဓိပၸါယ္၊ ယဥ္ေက်းေသာ စကားလံုးအသုံုးအႏႈန္းတိကို ျမင့္ျမတ္ေသာ စိတ္ထားနန္႔ ရီးထားေၾကာင္း တြိရ၏။ သို႔ျဖစ္၍ ထိုေခတ္ ထိုအခ်ိန္မာ ရခိုင့္စာပီအဆင့္အတန္း မည္သည္ေလာက္ ျမင့္နီၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း သတိခ်ပ္အပ္သည္။ ဧေလာက္ အဆင့္အတန္းျမင့္ေသာ ကဗ်ာျဖစ္ေအာင္ ရီးထားခေသာ ရခိုင္စာပီသည္ ရွီး ဇာေခတ္ ဇာအခ်ိန္ကပင္ ေပၚေပါက္နီလိမည္ကို သီဟိုေခတ္ စတုတၳအႀကိမ္ ပီထက္အကၡရာျဖင့္ သဂၤါယနာ တင္ႏိုင္ေသာ စာပီအဆင့္တန္းနန္႔ ႏႈိင္းယွဥ္၍ စဥ္းစားကတ္စီလိုသည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။ (၈)ရာစု အေစာပိုင္းတြင္ ေပၚထြန္းေသာ သိန္ကန္မိန္ရတုသည္ အေစာဆံုး ရကၡ၀ဏၰအကၡရာ စာပီျဖစ္သည္ဟု ျမန္မာစာ ညြန္႔ေပါင္းက်မ္း(ပထမတြဲ)မာ ေဖာ္ျပထားပါသည္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ စာၾကည့္တိုက္တြင္ ပီအမွတ္ ၁၄၇၉၄-ရာဇသံနန္႔ ေစာျပည့္ညိဳရတု (ပီမူ)(ရခိုင့္မူ)ဟု မွတ္တမ္းျပဳထားသည္။ (မွတ္ခ်က္-စာဖတ္သူအမ်ာစုရို႕ တြိနီရေသာ သိန္ကန္မိန္ရတုသည္ ျမန္မာမူ ျဖစ္နီသည္ကို သတိထားသင့္သည္။ ရခိုင္စာနန္႔ ရခိုင္မူ ဟိပါသည္။) ေမဓပညာေမာ္ကြန္းလကၤာ(ပီမူ)ကို ေအဒီ ၆၇၈-၆၉၄၃ အတြင္းတြင္ ရကၡ၀ဏၰအကၡရာျဖင့္ ရီးစပ္ခပါသည္။ ဗ်ည္း ၃၃ လံုးလွီေတာ္သံ(ဓမၼေဇယ်အမတ္ႀကီး)၊ စႃႏၵားမင္းဘြဲ႔ရို႕ ကိုလည္း ေ၀သာလီေခတ္တြင္ ရခိုင္စာပီျဖင့္ ရီးစပ္ခပါသည္။ ေလးၿမိဳ႕ေခတ္ (ေအဒီ ၉၅၇-၁၄၃၀)နန္႔ ပုဂံေခတ္ (ေအဒီ ၁၀၄၄-၁၂၈၇)ရို႕သည္ ေခတ္ၿပိဳင္ျဖစ္သည္။ ပုဂံေခတ္တြင္ ျမန္မာ့အကၡရာနန္႔ အယင္ဆံုးတြိရေသာ ျမ၀တီေက်ာက္စာ (ေခၚ)ရာဇကုမာရေက်ာက္စာ(၄၇၄-ခု)ထက္ ေလးၿမိဳ႕ေခတ္ မင္းရင္ျဖဴဆင္းတုဓမၼခဏ္စာ( ၂၀၉-ခု)က ၂၆၅-ႏွစ္ ယင္ပါသည္။ ထိုေက်ာက္စာကို ေထာက္၍ ဦးေရႊဇံက ရကၡ၀ဏၰအကၡရာမာ ထိုအခ်ိန္ကပင္ ပီပီျပင္ျပင္ ဟိနီၿပီးျဖစ္သည္ဟု ဆိုပါသည္။ နန္းက်ားရပ္ေတာ္မူ ဘုရားပလႅင္စာ (၄၅၁-ခု)က ႏွစ္ေပါင္း (၂၃)ႏွစ္ယင္ပါသည္။ ဘူးကြဲေတာင္ဘုရားေက်ာက္စာ(၄၅၂-ခု)က (၂၂)ႏွစ္ယင္ပါသည္။ ျမေစတီ ေက်ာက္စာ ရီးထိုးၿပီးမွ ရီးထိုးေသာ ရခိုင့္စာပီရို႕ကို မေဖာ္ျပလိုပါ။ ေလးၿမိဳ႕ေခတ္ ေက်ာက္စာနန္႔ ပုဂံေခတ္ ေက်ာက္စာရို႕ကို ႏႈိင္းယွဥ္ကာ သုေတသီ ေမစၥတာေတလာက ရခိုင္စကားသည္ ျမန္မာစကားနန္႔ အသံထြက္မ်ားစြာ ျခားနားမႈဟိေၾကာင္း၊ ရခိုင္ စကားက ပိုရွိက်ၿပီး စကားသံနန္႔ စာလံုးေပါင္းရို႕ ပိုလို႔ဆီေလ်ာ္မႈဟိေၾကာင္း ဆိုပါသည္။ ဦးေအာင္သာဦးက ရွီးေခတ္ ျမန္မာ့ ေက်ာက္စာမ်ား၌ ရခိုင့္စာလံုးေပါင္း မ်ားစြာပါဟိေၾကာင္း တြိရ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ရခိုင္စာပီသည္ ျမန္မာစာထက္ ရွီးက်ေသာစာ ျဖစ္သည္ဟု တင္ျပထားသည္။ ဦးဦးသာထြန္းသည္ ပီမူမွ မူရင္းအတိုင္း ၁၁၉၂-ခုႏွစ္တြင္ ရခိုင္စာ သတ္ပံုက်မ္းကို ရီးကူးခပါသည္။ ရွီးေခတ္ ပညာသွ်င္ရို႕သည္ ရခိုင္စာကို ထိန္းကြပ္ရန္ သတ္ပုံစာက်မ္း ျပဳစုချခင္း ျဖစ္တန္ပါသည္။ မိဘုရားသွ်င္ထြီး အလယ္ေစတီေက်ာက္စာ ေၾကာင္းရီ(၂၄)တြင္ အပ္နဖားရွိ ခံတြင္းဟိေသာ ၿပိတၱာဟု ပါဟိသည္။ အပ္နဖားေပါက္နန္႔ အရိွရိွ (ထပ္တူထပ္မွ်) ခံတြင္းဟိေသာ ၿပိတၱာဟု ဆိုလိုသည္။ ယင္းစာေၾကာင္းသည္ ရခိုင္စာ ရီးထံုးရီးနည္း အစအနေခ်တစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။ ဇယႏၱေဗာဓိက ရီးနည္း(၂၀)ေက်ာ္ ျပဳစုထားၿပီး ျဖစ္သည္ဟု ဆိုပါသည္။ ရခိုင္စာနန္႔ ျမန္မာစာသည္ ျဗဟၼီအကၡရာမွ ဆင္းသက္လာသည့္ ရင္ခ်င္းဆက္ အမႊာစာပီ (၀ါ) မ်ဳိးတူသံကြဲစာပီတိ ျဖစ္ကတ္ပါသည္။ ရခိုင္စာကို ရခိုင္ရို႕ ထိန္းသိမ္းရပါမည္။ လူမ်ဳိးျခားရို႕ ထိန္းသိမ္းပီးမည္မဟုတ္။ ရခိုင္စာ ဟိ၊ မဟိကို ရခိုင္သားရို႕ လိလာရမည္။ ရခိုင္စာဧ့ သေဘာသဘာ၀ကို ရခိုင္သားရို႕ သိထိုက္သည္။ ပန္မလာဂတ္မန္မွစ၍ အျခားစာပီပညာသွ်င္ရို႕သည္ ရခိုင္စာပီကို အထူးျပဳလိလာခပါသည္။ အရွိတိုင္း၊ အေနာက္တိုင္း ပညာဟိရို႕ဧ့ ေလးစားမႈကို အစဥ္ပိုင္စိုးေသာ ရခိုင္စာသည္ ခါးနာရာမွ တဖန္ ျမန္းလာလတ္ပါသည္။ ျမန္းထက္ျမန္းလာေအာင္ အာရကၡရို႕ မျပဳစုသင့္ပါလား။ ေဒါင္တာသန္းထြန္းက ရခိုင္ရို႕သည္ ေအဒီ ၆-ရာစုမတိုင္ခင္ကပင္ စာရီးစာဖတ္တတ္ပနာ ယဥ္ေက်းမႈ ထြန္းကားၿပီးဟု ဆိုပါသည္။ - 

1. Arakan Army

(၈၈) အေရးေတာ္ပံု ေနာက္ပိုင္းတြင္ ထိုင္း-ဗမာ နယ္စပ္၌ ရခုိင္ျပည္လံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားႏွင့္ လူငယ္မ်ားအစည္းအ႐ံုး (AASYC)က ထူေထာင္ထားသည့္ ရခိုင္ မ်ိဳးဆက္သစ္ တပ္မေတာ္ (Arakan New Generation Army)၊ ရခိုင္အမ်ိဳးသား ညီညြတ္ေရး တပ္ေပါင္းစု (National United Front of Arakan)က ထူေထာင္ထားသည့္ ရခိုင္ျပည္သစ္ တည္ေဆာက္ေရး တပ္မေတာ္ (New Arakan Construction Army)ႏွင့္ ရခိုင္ျပည္ လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ (Arakan Liberation Army)မွ ေတာ္လွန္ေရးလမ္းေၾကာင္းသစ္ ေဖာက္လိုသည့္ ဗိုလ္ရာဇာႏွင့္ ဗိုလ္ေစာထြန္း ဦးေဆာင္ေသာ တပ္ဗိုလ္တပ္မွဴးမ်ားက ထူေထာင္လိုက္ေသာ ရခိုင္ တပ္မေတာ္ (Arakan Army)*တို႔ကို ေပါင္းစည္းလွ်က္ တပ္မေတာ္သစ္တရပ္ကို ထူေထာင္ခဲ့သည္။ အမည္ကို အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ (Arakan Army)ဟု 
ဆက္လက္သံုးစြဲခဲ့ေသာ္လည္း ျမန္မာ/ရခိုင္ ဘာသာျဖင့္ ရခိုင္ျပည္ တပ္မေတာ္ဟု မွန္ကန္စြာ* ေျပာင္းလဲသံုးစြဲခဲ့သည္။ ရခိုင္ျပည္၊ ရခိုင္ႏိုင္ငံကို Arakan ဟု ေခၚ၍ ရခိုင္သား၊ ရခိုင္လူမ်ိဳးကို Arakanese ဟု သံုးစြဲမွ မွန္ကန္ပါသည္။
မကိုဋ္ သရဖူ - အထြတ္အျမတ္ ျဖစ္ျခင္း။ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာပိုင္ဆိုင္ျခင္း။
ၾကယ္ - ထြန္းလင္း ေတာက္ပျခင္း။ ၾကီးက်ယ္ ခမ္းနားျခင္း။

ေကာ္လံ တံဆိပ္ - မကိုဋ္ သရဖူ ေဆာင္းထားသည့္ၾကယ္။
- အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္ဆုိင္ခဲ့စဥ္က ၾကီးက်ယ္ခမ္းနားခဲ့သည့္ အတိတ္ ရခိုင္ျပည္အား သတိရ တမ္းတျခင္း။
- ၾကီးက်ယ္ခမ္းနားသည့္ ရခိုင္ျပည္သစ္ကို ျပန္လည္တည္ေဆာက္ရန္ ကိုယ့္ကံၾကမၼာကိုယ္ ဖန္တီးခြင့္အား လိုလားသည့္ အာသီသ႐ွိျခင္း။


ၾကယ္ - ထြန္းလင္း ေတာက္ပျခင္း။ ၾကီးက်ယ္ ခမ္းနားျခင္း။
၀ံလက္ - တိုက္ရည္ ခိုက္ရည္ႏွင့္ ျပည့္စံုသည့္ စစ္သည္ ရဲမက္။
“သီရီဝစၧ” တံဆိပ္ပါ “နီတိ စျႏၵ” ဒဂၤါးျပား - ၾကြယ္၀ခ်မ္းသာျခင္း။

ဦးထုပ္တံဆိပ္ - ၾကယ္တပြင့္အား ဦးထိပ္ပန္လွ်က္ ရခုိင္ဒဂၤါးျပားကို သယ္ေဆာင္ပ်ံသန္းေနသည့္ ၀ံလက္ငွက္။
- ရခိုင္စစ္သည္တို႔၏ စြမ္းပကားျဖင့္ ၾကီးက်ယ္ခမ္းနားျပီး ၾကြယ္၀ခ်မ္းသာသည့္ ရခိုင္ျပည္သစ္အား ျပန္လည္ထူေထာင္ရန္ ရည္မွန္းခ်က္။ - See more at: http://arakangenerationyouthorganization.blogspot.com/2015/05/arakan-army.html#sthash.0xf1Jtw8.dpuf

"ရကၡရာစု ျပန္လာျခင္း" (The return of the Arakanese era)
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
ရခိုင္ႏိုင္ငံ၏အခ်ဴပ္အျခာအာဏာဆုံးရွုံးလားရလို ့ ရခိုင္ရို ့လြတ္လပ္ေရး ေပ်ာက္နိန္ရေရ။ 
လြတ္လပ္ေရး (Independence) မဟိလို ့ လြတ္လပ္ခြင့္ (Freedom) မဟိ၊ အျခီခံလူ ့အခြင့္အေရးမဟိ၊ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳး၏ဂုဏ္သိကၡာမဟိ၊ တန္ဖိုးမဟိ၊ ရပိုင္ခြင့္မဟိ၊ အက်ိဳးခံစားခြင့္မဟိ ျဖစ္နိန္ရေရ။
လက္နက္နန္ ့အၾကမ္းဖက္ပနာ မတရားနယ္ခ်ဲ ့က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္ျပီးေက အုပ္ခ်ဴပ္ခံကြ်န္ျဖစ္ေအာင္ သြတ္သြင္းျခင္းခံထားရလို ့ စနစ္တက်ဂုတ္သြီးစုပ္ခံနိန္ရျပီးေက ဆင္းရဲတြင္းနက္နိန္ရေရ။ သီနတ္ျပအုပ္ခ်ဴပ္ထားျခင္းခံနိန္ရလို ့ အေၾကာက္တရားနန္ ့ အသိေပ်ာက္နိန္ရေရ။
လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳး၏အုပ္ခ်ဴပ္ခံကြ်န္ဘ၀မွာ ရလာေရလက္ေဆာင္တိက လူျဖစ္ရွုံးျခင္း၊ လူညြန္ ့တုံးျခင္း၊ လူစဥ္မမွီျခင္းနန္ ့လူ ့ဘ၀၏ျဖစ္တည္မွဳအဓိပၸါယ္ေပ်ာက္လားျခင္းပင္ ျဖစ္ေတ။ အုပ္ခ်ဴပ္ေတဗမာယိုင္ေက်းမွဳက ပုံစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနန္ ့စိတ္ဓါတ္စစ္ဆင္ေရးလုပ္ ဖ်က္ထားေရခါ ရခိုင္သားမွာ သိမ္ငယ္စိတ္၊ အားငယ္စိတ္၊ မိမိကိုယ္ကို အထင္ေသးပနာ အုပ္ခ်ဴပ္ေတဗမာလူမ်ိဳးကို အထင္ၾကီးစိတ္၊ အခ်င္းခ်င္းမနာလိုစိတ္၊ အခ်င္းခ်င္းအျပစ္တင္အျပစ္ျမင္ေရစိတ္၊ အခ်င္းခ်င္းရန္လိုေရစိတ္တိ ျဖစ္ေပၚခံစားနိန္ကတ္ရေရ။ ယင္းအတြက္နန္ ့ ဗမာယိုင္ေက်းမွဳနန္ ့နီးစပ္လီလီ ဗမာပညာေရးစနစ္ထဲမွာ ဗမာစာကို သင္ၾကားတတ္ေျမာက္လာလီလီ ဗမာဘားမွာ ကြ်န္ခံခ်င္စိတ္ေပါက္လီလီ ဗမာကိုအထင္ၾကီးေရစိတ္၀င္လီလီ ျဖစ္ပါလတ္ေတ။ ကိုယ္စြမ္းကိုယ္စ ကုိယ့္အင္အားကို ယုံၾကည္စိတ္ေပ်ာက္ပနာ ဗမာအုပ္ခ်ဴပ္မွဳေအာက္မွာ နိန္ရစြာကိုပင္ ဆုလဒ္ၾကီးတခုလို ့ထင္လာေရ။ ကိုယ္ပိုင္ႏိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္းနန္ ့ႏိုင္ငံေရးအျမင္တိ ေပ်ာက္ပနာ ဗမာတိလားနိန္ေရ ႏိုင္ငံေရးကိုပင္ ကိုယ္ရို ့ႏိုင္ငံေရးလို ့ထင္လာရေရ။ ဗမာတိအလုပ္ျဖစ္ေအာင္ အရက္၀ယ္ၾကက္ဖမ္း အိတ္ထမ္းဖိနပ္ကိုင္ လုပ္နိန္ရစြာကိုပင္ သြီးနထင္ေရာက္ စိတ္ၾကီး၀င္ပနာ ႏိုင္ငံေရးအျမင္က်ယ္ေရလို ့ထင္လာေရ။ ကိုယ့္အိမ္သားတိထက္ လူမ်ားကို သနားတတ္လာျခင္းစြာ လူတန္းစားပ်က္ရို ့၏ေဖာက္ျပန္နိန္ေရ စိတ္ေရာဂါပင္ ျဖစ္ေတ။
ဗမာက်ဴးေက်ာ္သူရို ့ကိုေတာ္လွန္ေမာင္းထုတ္ပနာ ေျမာက္ဦးျမိဳ ့ကို ၁၄၃၀ မွာ မင္းေစာမြန္ တည္ေထာင္ႏိုင္ခလို ့ ရခိုင္ရို ့ရာစုကို ကမၻာက သိေအာင္ ထုတ္ျပႏိုင္ခေရ။ အီတလီက ဗင္းနစ္(စ္)၊ ေဟာ္လန္က အမ္စတာဒမ္ရို ့ပိုင္ ကမၻာ့အဆင့္မွီခေရ ျမိဳ ့ေျမာက္ဦးကို တည္ျပႏိုင္ခေရ။ သဇင္ပန္းခိုင္ တျမိဳင္ျမိဳင္ ရခိုင္ဘုရားေပါင္း (၆၃၅၂၇၅၅) ကို တည္ထားကိုးကြယ္ပနာ သီလျပည့္၀ေရ လူမ်ိဳးလို ့ ဂုဏ္ယူႏိုင္ခေရ။
ဗမာတိကိုရာ ေတာ္လွန္ေမာင္းမထုတ္ႏိုင္ခေက ရႊီေရာင္ေတာက္ပေရ ရကၡရာစုစြာ သမိုင္းစာမ်က္ႏွာထက္မွာ မဟိလာႏိုင္ေရပိုင္ ဗမာရို ့၏ႏိုင္ငံေရးစက္ကြင္းထဲမွာ ရခိုင္လူမ်ိဳးေရ မ်ိဳးတုန္းေပ်ာက္ကြယ္လို ့ဟိနိန္လီဖို ့။ သီးျခားလြတ္လပ္လာခမွရာ အလုံးစုံတိုးတက္ျခင္း (Progress) ကို ဖန္တီးႏိုင္ေၾကာင္းကို ရခိုင္သမိုင္းက သက္သီခံနိန္ေရ။
ဂနိကာလမွာ ကြ်န္မွိဳင္းမိျပီးေက ကြ်န္စိတ္ေပါက္နိန္ေရ တခ်ိဳ ့ရခိုင္သားတိက ဗမာကိုတိုက္လို ့ႏိုင္ဖို ့မဟုတ္ဗ်ာယ္ဆိုေရ အျမင္တိ ထုတ္ျပလာစြာကို တြိလာရေရ။ လြတ္လပ္ေရးထက္ ဗမာနန္ ့ေပါင္းျပီးေက ျပည္ေထာင္စုဆိုေရ နာေမေအာက္မွာ ကြ်န္ခံလားစြာကရာ ပိုလို ့လက္တြိက်ဖို ့လို ့ ထုတ္ေျပာလာကတ္စြာကို ၾကားလာရေရ။ ရခိုင္သားမွာလူဦးေရ သုံးသန္းနီးပါးဟိေရ။ သုံးသန္း၏တစ္ရာခိုင္ႏွဳန္းစြာ သုံးေသာင္း၊ ေဒသုံးေသာင္းရာ အမ်ိဳးသားလက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးသမားတိျဖစ္လာေက ရခိုင္ျပည္မွာ တပ္စြဲထားေရ ဗမာေၾကးစားဒျမဂိုဏ္းက စစ္အင္အားႏွစ္ေသာင္းေလာက္ကို အမွဳန္ ့ျခြီပစ္လိုက္လို ့ရေရ။ ႏွစ္ေပါင္း ၂၃၀ ကြ်န္ျဖစ္ပါလတ္ေတ ရခိုင္လူမ်ိဳး လြတ္ေျမာက္ဖို ့ တစ္ရာႏွဳန္းေလာက္ရာ အနစ္နာခံ၀ံ့ေက ရကၡရာစု ျပန္လာျခင္း (The return of the Arakanese era) ကို နက္ျဖန္ခါ မ်က္စိရွိတည့္တည့္မွာ ျမင္တြိလာရပါဖို ့။
ျမန္မာ့တပ္မေတာ္လို ့ နာေမခံထားေရ ဗမာေၾကးစားဒျမဂိုဏ္း၏အုပ္ခ်ဴပ္မွဳေအာက္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံေရ ကမၻာ့ရြာအျပင္ဖက္က အပုပ္နံ ့တိတေထာင္းေထာင္းထနိန္ေရ တစျပင္ အဆင့္ကိုေရာက္နိန္ရေရ။ အရွိေတာင္အာရွမွာေတာင္ လာအိုႏိုင္ငံထက္ တဖဲ့ေခ်သာေရ အဆင့္ေလာက္ရာဟိေရခါ အာဖရိကတိုက္က အဆင္းရဲဆုံးတိုင္းျပည္တိထက္ ဆင္းရဲမြဲေတနိမ့္က်နိန္စြာကို လားတြိရေရ။ ဗမာရို ့၏သိမ္ဖ်င္းယုတ္ညံ့စုတ္ပဲ့ျခင္းတိေအာက္မွာ ကြ်န္သေဘာက္ျဖစ္နိန္ရေရ ရခိုင္ရို ့ဘ၀က ေသာင္ျပင္မွာလြတ္ေတ ခြီးထက္ ဆိုးနိန္လီဖို ့စြာက ေျပာစရာမလိုလိုက္ဗ်ာယ္။ အ၀ီစိၾကမ္းျပင္ေအာက္ကို အလုံးစုံပ်က္သုန္းျခင္းနန္ ့ဆင္းလားနိန္ေရ ဗမာေနာက္ကိုလိုက္ပနာ ကြ်န္ခံလားဖို ့စိုင္းစားနိန္ေရ တခ်ိဳ ့ရခိုင္သားတိစြာ ကမၻာ ့အမိုက္မဲဆုံးနန္ ့အသိဥာဏ္မဟိဆုံးလူသားတိ ျဖစ္လာႏိုင္ေရ။
ဒျမတိုက္လို ့ရလာေရ ဖဲသာတိနန္ ့ အဆီယစ္နိန္ေရ ဗမာစစ္ေဂါင္းေဆာင္တိက တခ်ိဳ ့ရခိုင္သားတိကို အရုိးအရင္းေခ်ခ်ေကြ်းပနာ ဇာတ္သြင္းထားေရခါ တစ္ျပားတစ္ခ်ပ္ေနာက္ကိုလိုက္ပနာ ကိုယ္က်ိဳးရွာ ကိုယ္လြတ္ရုန္းတတ္ေတ လူနန္ ့တူေရ လူတိျဖစ္ပါလတ္ကတ္ေတ။
လူ ့ဂုဏ္သိကၡာ လူ ့တန္ဖိုး လူျဖစ္ျခင္း၏အႏွစ္သာရနန္ ့အဓိပၸါယ္ျပည့္၀ေရ တင္းျပည့္က်ပ္ျပည့္ ၁၀၀ ရာခိုင္ႏွဳန္း ႏွစ္ဆယ့္တစ္ရာစုလူသား ျဖစ္လာခ်င္ေကေတာ့ ဗမာကြ်န္အျဖစ္က စိတ္ပိုင္းရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အျပီးအပိုင္ရုန္းထြက္ပနာ အထက္မွာေျပာခေရပိုင္ တစ္ရာခိုင္ႏွဳန္းထဲက ရခိုင့္မ်ိဳးခ်စ္သူရဲေကာင္းဘ၀ကို ေျပာင္းလိုက္ကတ္ပါလို ့ တိုက္တြန္းလိုက္ပါေရ။

ခံယူခ်က္နန္ ့ ၾကိဳး စား ပါ အ မ်ိဳး ရုိ့*****

ခံယူခ်က္နန္ ့ ၾကိဳး စား ပါ အ မ်ိဳး ရုိ့***** 

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

နွလံုးသားရီးကို ဦးစားမပီးေက့လို့ မဆိုလိုပါ ေယေလ့...

ႏွလံုးသားရီး ေနာက္မာ အမ်ိဳးအတြက္ ခံယူခ်က္ ထားဖို့လိုေရ။

စီပြားရီးကို ဦးစားမပီးေက့လို့ မဆိုလိုပါ ေယေလ့
စီးပြားရီး ေနာက္မာ အမ်ိဳးအတြက္ ခံယူခ်က္ ထားဖိုလိုေရ။

လူမူးရီးကို ဦးစားမပီးေက့လို့ မဆိုလိုပါ ေယေလ့
လူမူးရီး ေနာက္မာ အမ်ိဳးအတြက္ ခံယူခ်က္ ထားဖို့လိုေရ။

နိုင္ငံရီးကို ဦးစားမပီးေက့လို့ မဆိုလိုပါ ေယေလ့
နိုင္ငံရီး ေနာက္မာ အမ်ိဳးအတြက္ ခံယူခ်က္ ထားဖို့လိုေရ။

ပညာရီးကို ဦးစားမပီးေက့လို့ မဆိုလိုပါ ေယေလ့
ပညာရီး ေနာက္မာ အမ်ိဳးအတြက္ ခံယူခ်က္ ထားဖို့လိုေရ။

ေနာက္ဆံုး တိုင္ရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားႏွာင့္ လံုး၀ အိမ္ေထာင္မဲျပဳ ရလို့ မဆိုလိုပါ
ေယေလ့ အမ်ိဳးအတြက္ ခံယူခ်က္ ေပ်ာက္မလားဖို့ လိုေရလို့ ေျပာခ်င္ပါေရ အမ်ိဳးရို့။

ခံယူခ်က္ ဆိုသည္မာကား
=================
ရခိုင္လူမ်ိဳးတေယာက္အနီနန့္ အနည္းဆံုး ခံယူခ်က္ကခါ
ရခိုင္ျပည္ ႏွင့္ ရခိုင္လူမ်ိဳး ေပ်ာက္မလားစီရလို့ ခံယူခ်က္ ထားဖို့လိုပါေရ ယင္းထက္ ပိုလို့တတ္နိုင္ေက ရခိုင္ျပည္နွာင့္ ရခိုင္လူမ်ိဳးတို့၏ နိမ့္က် နီေရ ပညာရီး-စီပြားရီး-လူမူးရီး-နိုင္ငံရီး ဆိုင္ရာဆိုင္ရာ နီရာေခ်တိမာ အေကာင္းဆံုျဖစ္ေအာင္ ကူညီပံ့ပိုးဖို့ ဆိုေရ ခံယူခ်က္ကို နေနာင္းဆုပ္ကိုင္ထားဖို့ လိုပါေရ။
ေနာက္တခုမာကား
==============
ဇာနီရာ ဇာေဒသကိုပင္ေရာက္ေရာက္ ရခိုင္ျပည္ကို သစၥာမေဖာက္ ရခိုင္ျပည္သားအျဖစ္ရပ္တည္ျပီး ရခိုင္ျပည္ထဲ ေဖ့သာပိုဖို့လိုပါေရ-
ေအဂုေနာက္ပိုင္ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ဥေရာပနိုင္ငံတိကိုေရာက္ပနာ ဥေရာပနိုင္ငံသားအျဖစ္ ရခိုင္သားတိအမ်ားအျပား ခံယူနီကတ္စြာ တြိ့လာရပါေရ။
လူေလ့ တျခားနိုင္ငံသားခံယူ ေဖ့သာေလ့ မပို့ပီးနိုင္ေက ရခိုင္ျပည္နွာင့္ရခိုင္လူမ်ိဳး ဇာေလာက္ ခံနိုင္ပါဖို့သိေလး-ေအဂုဆိုေက သန္း ၆၀ ရွိေရ ျမန္မာျပည္။။။။။။။။။
ရခိုင္ျပည္ၾကီးထဲမာကား
ရခိုင္လူမ်ိဳး ၁ သန္း ေလာက္ရာ က်န္ရွိနီပါဗ် ာ အားလံုးသေဖာေပါက္ဖို့ထင္ပါေရကား။
ဦး၀ီရသူေျပာေရပိုင္
-
-
ဇာပင္လုပ္လုပ္ အမ်ိဳးအတြက္ ခံယူခ်က္ ထားျပီး လုပ္-----------ဦးခိုင္(မ်ိဳးဆက္သစ္)